عضو هیئت‌مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران مطرح کرد؛
به
گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد
بوعلی‌سینا به نقل از گروه فرهنگی ایرنا، حتی پیش از
آغاز و خط و کتابت، مردم ایران اهل دانش بوده‌اند، پس از هزاران سال که کتاب،
تبدیل به بخشی از زندگی روزانه شده و در دسترس همه قرار گرفته، باید برای حفظ این
پیوندها تلاش کرد، هفته کتاب یکی از راه‌هایی است که برای دوستی میان مردم ایران و
مطالعه بیشتر، باید جدی گرفته شود. اهل قلم و اندیشه معتقدند هفته کتاب،
نماینده هزاران سال فرهنگ و تمدن ایرانی است که در کتاب‌ها باید آن را جست.
دکتر شهین اعوانی دانشیار فلسفه
در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و عضو هیئت‌مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران در
گفت‌وگو با ستاد خبری بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: ۲۴ آبان روز کتاب، کتابخوانی و
کتابدار است. همچنین ۲۴ آبان روز رحلت علامه طباطبایی نیز هست.
فکر می‌کنم وقتی در سال ۱۳۷۲
که موضوع اختصاص و نامگذاری یک هفته در سال (هر سال از ۲۴ آبان) به نام هفته کتاب تعیین
شد، سالروز رحلت علامه طباطبایی (۲۴
آبان ۱۳۶۰) مدنظر
بوده است که شاید اگر از همان موقع سالروز تولد ایشان مد نظر قرار می‌گرفت، شور و شوق
برای کتاب مؤثرتر و عملی‌تر می‌بود. البته شاید چون تولدشان مصادف با اوایل
فروردین ماه بوده تاریخ مناسبی برای برگزاری هر جشنواره یا هفته کتاب میسر نبوده
است و از سال ۱۳۷۲
به بعد همیشه یک یا دو هفته منتهی به ۲۴
آبان به هفته کتاب اختصاص داشته است.
او
با اشاره به این که امروزه جامعه‌ای که افراد آن به هر نحوی از انحاء مختلف با
کتاب و هنر سروکار دارند، جامعه فرهنگی به حساب می‌آید، بیان کرد: کتاب بیانگر
تمدن و فرهنگ زنده یک ملت است. ولی همانطور که می‌دانید مصادیق کتاب در روزگار ما
به تیراژ چاپ کتاب و تعداد چاپ و... ندارد. شاید بتوانیم بگوییم در حال حاضر تعریف
کتاب خیلی گسترده‌تر از ۱۰ سال
پیش است. عصر دیجیتال اقتضائات خاص خود را به همراه دارد.
اعوانی
همچنین گفت: نسل ما تحولات وسیعی را در مفهوم و مصداق کتاب مشاهده کرد. مثلا کتاب
های گویا (صوتی) و ایبوک ها (Ebook) (کتاب
الکترونیکی) به طور نامحسوس (در حافظه تلفن همراه شما یا لپ تاپ) با شماست. کتاب
متداولی که کاغذی و به تبع آن سنگین باشد، نیست. اصلا
شما کتابخانه کوچکی از تمامی منابع مورد نیاز خود را به صورت ایبوک به همراه
دارید. البته همه این ها اقتضائات زمان ماست. وقتی آموزش مستقیم و شاگردپروری جای
خود را به آموزش از راه دور (Fernunterricht/ Distance learning) که
به اختصار D learning گفته
می‌شود، داد ابزار آن هم مهیا شد، کتاب و کتابخانه هم به دو بخش کاغذی و دیجیتالی
تقسیم شد.
او
با بیان این که نظرسنجی هایی که صورت گرفته حاکی از آن است که جوانان طرفدار
برگزاری نمایشگاه های ملی و بین‌المللی کتاب و بخصوص تخفیف هایی که در نمایشگاه
ها به علاقه‌مندان خرید کتاب داده می‌شود، هستند، بیان کرد: بسیاری از پژوهشگران
در بررسی شاخص های توسعه، میزان کتابخوانی را شاخص توسعه تلقی می‌کنند. در این جا
از فرصت استفاده می‌کنم و تذکری ضروری به انعکاس مطالبی که در رسانه‌ها به طور کلی
درباره کتاب و کتابخوانی می‌شود، می‌دهم. چند روز پیش بود که خبری در رسانه‌ها آمد
که متوسط ساعات مطالعه مردم هند به طور کلی هفته ای ۱۰ ساعت
است و این میزان در ایران معادل یک ساعت و اندی است.
او
در ادامه اظهار کرد: معمولا تبلیغات داخلی به ما چنین می‌فهماند که ایرانیان مردمی
کم مطالعه اند. در صورتی که به نظر بنده چنین می‌آید که روش آمارگیری ما
همانطور سنتی مانده است ولی جوانان از فضای مجازی و نسخه های دیجیتالی به وفور
استفاده می‌کنند که اصلا در این آمار نمی‌آید. بیان یک مثال می‌تواند روشنگر این
موضوع باشد. شما وقتی در مترو
سوار می‌شوید می‌بینید تقریبا بیش از ۵۰
درصد جوانان با تلفن همراه چیزی را مطالعه می‌کنند. بنده نمی‌گویم همه کتاب می‌خوانند
ولی دیده ام که از این طریق مقاله رد و بدل می کنند، معرفی کتاب، معرفی
فیلم یا برنامه هنری، بخصوص ورزش و... حتی مطالب اقتصادی، اجتماعی و
سیاسی اطلاع‌رسانی می‌شود. هیچ یک از این ها در نظام آمار سنتی ما، مطالعه به حساب
نمی‌آید.
عضو
هیئت‌مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران بیان کرد: روی هم رفته به دلیل اپیدمی کرونا
در جامعه جهانی و نیز ایران، امسال که نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت به صورت
مجازی برگزار شد که به عنوان اولین تجربه خیلی رضایت‌بخش نبود و در ایران هم
نمایشگاه بین المللی کتاب نداشتیم و مسلما در هفته کتاب هم ویژه برنامه هایی را
نمی‌توانیم داشته باشیم. در چنین نمایشگاه هایی خرید یا سفارش کتاب یکی از جنبه
های مهم رویداد نمایشگاه کتاب است. مهم‌تر از همه تعامل جوانان با یکدیگر، شور و نشاطی
که در برنامه‌ریزی سفر به تهران به صورت جمعی و ... نیز آشنایی با کتاب‌های جدید
الانتشار و غیره از مزایای دیگر نمایشگاه کتاب برای جوانان است. البته مسلما در
زمان شیوع ویروس کرونا، ضرورت دارد که سلامتی جامعه در اولویت باشد.
این
پژوهشگر ضمن بیان این که اکثر پژوهشگران، معلمان و مربیان جوانان، معتقدند عادت به
مطالعه از کودکی شروع می‌شود، اظهار کرد: اگر این فعل حسنه تا دوران جوانی استمرار
یابد از سنین جوانی به بعد در آنان به صورت عادت نهادینه می‌شود. ما
برای تحقق چنین ایده‌ای به روش و تجهیزاتی نیازمندیم.
وی
افزود: به نظر می‌آید یکی از کمبودهای مدارس ما بخصوص در دوره متوسطه، کمبود کتابخانه
هایی است که در آن کتاب های ادبی، اجتماعی، تاریخی، علمی و... باشد. ممکن است
نسخه‌های سووشون سیمین دانشور، یا مجموعه ۱۰ جلدی کلیدر دولت‌آبادی، بینوایان هوگو یا جنگ و صلح تولستوی، در اینترنت به صورت
نسخه دیجیتالی یا حتی نسخه صوتی موجود و در دسترس باشد ولی ابتدا باید در نوجوان
انگیزه به این کتاب ها شکل گیرد.
او
در ادامه گفت: یعنی ابتدا به صورت غیرمستقیم با این آثار آشنا شود. مثلا معلم درس
انشاء یا ادبیات، نویسنده ای را معرفی کند و معروف‌ترین آثارشان را برشمارد و
بگوید من در سنین شما بودم فلان اثر را خوانده ام (البته اگر خوانده باشد!) و خیلی
مایل بودم که فلان اثرش را هم بخوانم یا مجموعه داستان‌هایش را ... ولی در آن زمان
هنوز به فارسی برنگشته بود و این یک انگیزه می‌شود تا جوان به سراغ آن اثر برود.
دانشیار
فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ضمن بیان این که معرفی یک کتاب تا همین
حد کنجکاوی جوانان را برمی‌انگیزد تا آن را از کتابخانه مدرسه امانت بگیرند، اظهار
کرد: در صورتی که اولا کتابخانه داشته باشد و ثانیا کتاب‌هایی را که معلم‌ها معرفی
می‌کنند، در آن موجود باشد. در این جا والدین هم نقشی اساسی دارند. وقتی جوان کتاب
غیردرسی مطالعه می‌کند به او گوشزد نکنند که این چه وقت کتابخوانی است!. سال دیگر
یا دو سال دیگر کنکور داری و....
اعوانی
در پایان ابراز امیدواری کرد تا سال آینده درمانی برای بیماری کرونا که
قربانیان آن نیز روزافزون است، پیدا شود تا دوباره شاهد برگزاری نمایشگاه بین‌المللی
کتاب و نیز هفته کتاب و بزرگداشت روز قلم و ... باشیم.
هفته
کتاب در یک نگاه
۲۴ آبان ماه در تقویم
رسمی کشوردر سال ۷۲ شمسی
به عنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد. در سال‌های گذشته هفته پایانی آبان ماه،
هفته کتاب نامگذاری شد.
نخستین
هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دی ماه سال ۱۳۷۲ با پیام مقام معظم رهبری،
برگزار شد.
همزمان
با هفته کتاب، در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها و استان‌های کشور نمایشگاه‌ها و جشن‌های
کتاب و سخنرانی همراه با نشست های مختلف و... با موضوعات چاپ و نشرِ و کتاب و
ترویج کتابخوانی با هدف افزایش میزان سرانه مطالعه برگزار می‌شود.
براین
اساس با مجموعه سیاست‌گذاری و برنامه ریزی های انجام گرفته سعی شده تا ترویج فرهنگ
مطالعه به خصوص بین نوجوانان، هدف و محور اصلی این برنامه‌ها باشد از این رو
بزرگداشت روز کتاب، کتابدار و کتابخوانی همه ساله در این ایام با شکوه هرچه تمام
تر از سوی اهالی قلم، فرهیختگان، مسئولان و فعالان فرهنگی، اساتید، دانشگاهیان،
دانشجویان، دانش آموزان، اصحاب نشر و چاپ و کتاب و ... برگزار می شود.
امسال
نیز همزمان با بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار دانایی؛
مانایی این رویداد بزرگ فرهنگی از شنبه ۲۴ آبان تا۳۰ آبان ماه جاری در سراسر
کشور و بیشتر با محوریت فضای مجازی بواسطه شیوع ویروس کرونا برگزار شد.