حبیبی، شخصیتی نهادساز و ساختار آفرین

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا به نقل از روابط عمومی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، آئین نکوداشت مقام علمی و فرهنگی نجفقلی حبیبی استاد حکمت و فلسفه اسلامی و مصحح متون حکمی و عرفانی، و نیز مصحح کتاب القانون ابن‌سینا؛ را برگزار کرد.

در این مراسم که سه‌شنبه ۱۵ آبان ساعت ۱۸:۰۰ برگزار شد، جمعی از استادان و پژوهشگران برجسته فلسفه و عرفان اسلامی و مدیران عالی دانشگاه‌های کشور درباره زندگی، سلوک و خدمات علمی و فرهنگی نجفقلی حبیبی رئیس پیشین دانشگاه علامه طباطبایی (ره) و مصحح نامدار آثار حکمای ایران خاصه حکیم بوعلی‌سینا، به ایراد سخن پرداختند.

این آیین با قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حضور و سخنرانیِ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سخنگوی دولت و جمع زیادی از استادان، پژوهشگران و مدیران عالی دانشگاهی، فرهنگی و پژوهشی کشور در تالار اجتماعات شهید مطهری (ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

تلاش استاد حبیبی همواره برای معرفی مفاخر فلسفه ایران به جهان است

در ابتدای این رویداد، نیکنام حسین پور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ، پیام سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به این مراسم را برای حاضران قرائت کرد و در ادامه محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به ایراد سخن پرداخت.

شالوئی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه نجفقلی حبیبی به درخواست های مکرر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برای برگزاری آئین نکوداشت وی، از سر اخلاص و تواضع پاسخ مثبت نمی داد، گفت: همگان دکتر نجفقلی حبیبی را به خصوصیات بارزی چون تواضع، اخلاق، فروتنی، جامعیت علمی، صفا و صمیمیت و در عین حال بی تکلفی می شناسند.

او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همواره از نزدیک شاهد بوده و هستیم که چگونه جناب دکتر حبیبی در پِی معرفی بزرگان و مفاخر ایران از جمله شهاب الدین سهرودی و ابن سینا به ایرانیان و جهانیان است. ایشان با همکاری استادان آیت الله محقق داماد، غلامرضا اعوانی و محسن جوادی موسسه پژوهشی حکمت سهرودی را تأسیس کرده اند و همراهی ویژه ای با وزارت فرهنگ و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در احداث جاده حکمت از سهرورد تا آرامگاه ابن سینا در همدان مبذول داشته اند، تا این طرح ملی که تأثیر قابل توجهی در سپهر فرهنگی و حکمی ایران عزیز خواهد داشت، به بهترین شکل ممکن اجرائی شود.

مشاور وزیر فرهنگ در ادامه سخنان خود اظهار کرد: دکتر حبیبی درکنار توجه ویژه ای که به شیخ شهید اشراقی دارد، قلب مبارکش برای ابن سینا نیز می تپد و با تصحیح و چاپ آثار این حکیم نامدار ایرانی، خاصه کتاب «قانون» او، سهم مهمی در معرفی و تبیین میراث عظیم این دانشمند ایرانی به جهانیان داشته است.

عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا در پایان تأکید کرد: استاد حبیبی با ساده و روان سازی اندیشه های بزرگانی چون ابن سینا، سهرودی و بسیاری از حکما و عرفای ایران و جهان اسلام، به بهترین شکل ممکن این میراث عظیم را به نسل های جوان و جدید منتقل کرده است. همچنین شایسته است دقت نظر و کوشش های مجدانه ایشان در امر تصحیح و احیای متون کهن به مثابه الگو و شاخصی برای دانشجویان و پژوهشگران همواره مطمح نظر باشد و همگان بیش از پیش قدردان زحمات و خدمات ایشان به جامعه علمی ایران و جهان اندیشه باشند.

سید رضا صالحی امیری: نجفقلی حبیبی به «اخلاق گرایی» و «انسانیت» التزام کامل دارد

سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در این آیین گفت: امروزه بیش از هر زمان دیگری نیازمند نمادسازی و استفاده مطلوب از سرمایه های انسانی، اجتماعی ملی و نمادین هستیم تا در فضای پرتلاطم و پرآشوب جهان کنونی چراغی فراروی نسل جدید و جوان بیفروزیم.

او اظهار کرد: بی تردید و بدون کمترین اغراق یکی از برترین تجلیات سرمایه های نمادین و نمادها و الگوهای معرفتی و اخلاقی قابل اعتنا و قابل اقتدا در کشور ما کسی نیست جز فاضل فرهیخته واندیشمند معظم جناب آقای دکتر نجفقلی حبیبی.

صالحی امیری تأکید کرد: ایشان بدون شک از اندیشمندانی است که بر مجموعه تحولات علمی، معرفتی فرهنگی و اجتماعی کشور عزیزمان ایران تأثیر گذار بوده است و دایره اثرگذاری و حرکت های پربرکتی که ایشان توفیق پایه گذاری آنها را داشته است به این زمین و زمان محدود نخواهد شد و برکات وجود و اندیشه روشن ایشان تا سال های سال در بستر فرهنگ این مملکت ساری و جاری خواهد بود.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ذکر این نکته حائز اهمیت است که یکی از آفت هایی که جامعه علمی ما همواره در طول تاریخ از آن رنج برده، عدم التزام عملی دانشوران به دانش خود بوده است از این منظر، آقای دکتر حبیبی در این زمینه همواره با التزام کامل به ملزومات و اقتضائات «اخلاق گرایی» و «انسانیت» نمونه ای کم نظیر از پیوند عمیق و وثیق میان علم و عمل و اخلاق را به نمایش گذاشته است.

او اضافه کرد: دکتر حبیبی در همه این سال ها تلاش کرده تا با رفتار و منش خویش میان اخلاق اجتماع و سیاست رابطه ای منطقی برقرار کند و به سیاست ورزان، اخلاق مداری و به تقواپیشگان، دغدغه دین و دنیای مردم داشتن را گوشزد کند؛ و در این مسیر، هیچ گاه از مدار اعتدال خارج نشده است.

عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا تصریح کرد: دکتر حبیبی به واقع شخصیتی است نهادساز و ساختار آفرین. ایشان در طول نزدیک به پنج دهه که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد در طرح ریزی پایه گذاری و مدیریت نهادهای مختلفی نقش و حضور فعال داشته است. به عنوان مثال در راه اندازی و اداره دانشکده تازه تأسیس علوم قضایی در اوایل دهه شصت خورشیدی نقشی بسزا و تعیین کننده داشت. در تأسیس هدایت و مدیریت انجمــــــن اسلامی مدرسان دانشگاه ها - تشکلی که در مقاطع مختلف پایبندی خود به اصول اساسی و اولیه انقلاب اسلامی را نشان داده است - نقشی بی بدیل و محوری بر عهده داشت. همچنین شکل گیری و سامان یابی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی مرهون تلاش ها، سختکوشی و دلسوزی های دین مدارانه ایشان است و این شجره طیبه همواره در کارنامه ایشان به عنوان مصداقی روشن از باقیات صالحات درخشش خواهد داشت.

غلامرضا اعوانی: حبیبی، احیاگر میراث مکتوب گذشتگان در عصر حاضر ماست

غلامرضا اعوانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، دیگر سخنران این مراسم بود. او طی سخنانی گفت: باید همواره قدردان بزرگان و استادان ایرانی باشیم. چرا که ایشان همیشه متحمل زحمات و مشقات فراوانی شده اند تا امروز به عنوان مفاخر فرهنگی معرفی شوند. چه استادان بزرگی داشته و داریم که جوانان ما با آن ها آشنا نیستند و بسیاری از آنان نیز از دنیا رفته اند و متأسفانه یاد و نامی از ایشان به میان نمی آید.

اعوانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: مفاخر، پاسداران فرهنگ ایرانند. چرا که فرهنگ ایرانی یکی از درخشان ترینِ فرهنگ ها و گل فیروزه ای همه فرهنگ های دنیاست. اندیشه ایرانی در شرق و غرب عالم شناخته شده است و متفکرین آن هم چنین وضعیتی دارند. همه دانشمندان علوم عقلی، ایرانی بوده اند و به تحقیق باید بیان کرد که پیش و پس از اسلام، ایرانیان به دانستن «حکمت» شهرت داشته اند که اسناد علمی و تاریخی آن نیز موجود است.

عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا در ادامه سخنان خود با اشاره به زندگی و سلوک نجفقلی حبیبی اظهار کرد: حیات دکتر حبیبی از نظر فکری، فلسفی و فعالیت های پژوهشی ای که انجام داده، بسیار مهم است. اما یک بعد مهم دیگر زندگی ایشان این است که او احیاگر میراث مکتوب گذشتگان در عصر حاضر ماست. دکتر حبیبی نسخ خطی فراوانی از حکما و عرفای مسلمان را تصحیح و چاپ کرده و بدین وسیله میراث گذشتگان را به ما منتقل کرده است؛ چه اینکه جهان امروز به این سرمایه های معنوی احتیاج وافر دارد.

فروتنی و ادب بی نظیرِ نجفقلی حبیبی

 فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز در این مراسم نکوداشت، با تجلیل از یک عمر کوشش و تلاش نجفقلی حبیبی در عرصه های گوناگون علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، گفت: باید از مدیریت و مجموعه همکاران انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تقدیر و تشکر کنم که چنین مراسم باشکوهی را برای یکی از چهره های تابناک عرصه علم، فرهنگ، اجتماع و سیاست ایران یعنی دکتر نجفقلی حبیبی برگزار کرده‌اند.

او افزود: بارزترین ویژگی دکتر حبیبی، فروتنی و ادب بی نظیر ایشان است و جا دارد که جوانان ما به خوبی با شخصیت و سلوک علمی و فرهنگی این استاد یگانه، بیش از پیش آشنا شوند. دکتر حبیبی، میراث گذشتگان را برای آیندگان ترجمه کرده است و کمک کرده که آیندگان همواره متوجه باشند که ایران همواره مهد تمدن و فلسفه و حکمت بوده و این میراث عظیم برای همیشه در این کشور و در جهان تفکر ساری و جاری است.

او تأکید کرد: ایران عزیز ما هیچ وقت از هویت و تمدن خالی نشده است، چرا که بزرگانی چون دکتر حبیبی در این کشور، پاسداران سپهر فرهنگ، هنر و علم ایرانی اند.

 مهاجرانی در پایان گفت: دولت جناب دکتر پزشکیان با جدیت تلاش خواهد کرد با همراهی و همکاری بزرگانی چون دکتر حبیبی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و وزارت فرهنگ، اجرائی کردن هرچه سریع ترِ طرح ملی راه اندازی جاده حکمت از سهرورد در استان زنجان تا آرامگاه ابن سینا در استان همدان را پیگیری نماید.

مدیریت موفق حبیبی در دانشگاه های علامه طباطبایی و تربیت مدرس

شجاع احمدوند و یوسف حجت روسای دانشگاه های علامه طباطبایی و تربیت مدرس نیز در این جلسه طی سخنانی ضمن تجلیل از خدمات و فعالیت های علمی و پژوهشی نجفقلی حبیبی در این دانشگاه ها که در طول سالیان گذشته ریاست این دو مرکز بزرگ آموزش عالی کشور را نیز برعهده داشته است، خاطرات و نکاتی را از نحوه مواجهه استادِ برجسته با دانشجویان و استادان و کیفیت مطلوب و تأثیرگذار مدیریت وی در این دانشگاه ها برای حاضران ارائه کردند.

باور عمیق «حبیبی» به اسلام و انقلاب اسلامی

عباس شیری عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در این نشست به ایراد سخن پرداخت و گفت: در اوایل تابستان ١٣٧٢، برای اولین بار استاد محترم جناب آقای دکتر نجفقلی حبیبی، رییس وقت دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران را زیارت کردم . قبلا درباره فضایل ایشان بسیار شنیده بودم. در همان دیدار، بی نهایت شیفته اخلاق و رفتار ایشان شدم. متواضع ، فروتن ، بی ریا ، صادق و البته بسیار مومن و متدین به نظر می رسید. من سوابق خودم را به ایشان توضیح دادم . معرف من به ایشان، دکتر غلامحسین الهام معاون وقت اداری مالی دانشکده حقوق و علوم سیاسی بود که با هم رفاقت قدیمی داشتیم. چند روز بعد، دکتر الهام تماس گرفت و دوباره به دانشکده رفتم و دکتر نجفقلی حبیبی، به من پیشنهاد سرپرستی آموزش دانشکده را داد و از اینجا رابطه کاری و بعد دوستی من با ایشان شروع شد.

او در ادامه تأکید کرد: از آن روز ها بیش از سی سال می گذرد و تا امروز بدون اغراق، کمتر کسی را تا این اندازه پاک ، دلسوز و متعهد دیده ام. وی عمیقا به اسلام و انقلاب باور دارد. دارای انرژی مثبت بسیار و در کار خستگی ناپذیر است. عصرها و گاهی تا پاسی از شب در دانشکده، مشغول به مطالعه فلسفی و عرفانی عمیق بود. اخلاق اسلامی در منش و شخصیت ایشان بازتاب فراوان دارد و در برخورد اولیه کاملا این احساس به مخاطب منتقل می شود که با فردی عارف مسلک روبرو است.

نجفقلی حبیبی؛ شخصیتی ذوابعاد

غلامرضا ظریفیان استاد تاریخ دانشگاه تهران آخرین سخنران این آیین بود. او بیان کرد: نجفقلی حبیبی یک انسان ذو ابعاد است: عالم و استاد دانشگاه که به دلیل تواضع و فروتنی کارهای بزرگ علمی‌اش کمتر دیده شده است. وی یک کنشگر دلسوز عرصه اجتماع و سیاست است، مؤسس مراکز مهم علمی و سیاسی، تقنین در سطوح مهم کشوری، مورد احترام همه فعالان علمی، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، میانه‌رو و دارای اعتدال در مواضع، عدالت‌خواه و مدافع کاهش فاصله طبقاتی و در عین حال رفاه عمومی جامعه، منصف در قضاوت و یک پرستار همیشگی همسر بیماری که سالیان دراز است او را تمشیت می‌کند؛ از او انسانی با ابعاد مختلف ساخته است.

ظریفیان تصریح کرد: در کارنامه نجفقلی حبیبی نقش تأسیسی و تجمیع مراکز پر اهمیت علمی بسیار دیده بسیار می‌شود. او هر کجا که بوده، پایه‌گذار و مؤسس امور پایداری است که نافع برای جامعه است. بیش از سی مسئولیت اجرایی در کارنامه او ملاحظه می‌شود، فرصت نیست که در مورد اقدامات تأسیسی او در این سی مسئولیت مهم صحبت کنیم. اما اشاره کوتاه، خود حدیث مفصل از این مجمل است، نقش او در تأسیس مدرسه و دانشگاه تربیت مدرس که امروز هزاران دانش‌آموخته مبرّز در عرصه‌های مختلف توسعه ایجاد کرده است؛ در دانشکده علوم قضایی، دانشگاه الزهرا(س)، پژوهشکده انقلاب اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تشکیل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌های سراسر کشور و نقشی که در مجلس تقنین و بخصوص در بازنگری قانون اساسی داشته، از جمله این اقدامات است.

***

در بخش پایانی این مراسم نیز پس از رونمایی از کتاب زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی نجفقلی حبیبی که از سوی انجمن منتشر شده و جلد سوم قانون ابن سینا به تصحیح نجفقلی حبیبی که از سوی انتشارات بنیاد فرهنگی ابن سینا به چاپ رسیده است، لوح زرین و نشان انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و هدایایی از سوی وزیر فرهنگ و جمعی از روسای دانشگاه ها و نهادهای فرهنگی و پژوهشی به نجفقلی حبیبی اهدا گردید.

در ادامه نجفقلی حبیبی در جایگاه قرار گرفت و پس از تقدیر و تشکر از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و نهادهای همکار در برگزاری این آیین نکوداشت، درباره جایگاه و اهمیت اندیشه ابن سینا و کتاب قانون وی در عرصه پزشکی و جهان علم به ایراد سخن پرداخت.