یکم شهریورماه روز حکیم هزاره‌ها و روز همدان

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا به نقل از خبرگزاری مهر، همدان شهری در دامنه‌های کوه الوند و قدیمی‌ترین شهر ایران است که قدمت آن به بیش از سه هزار سال می‌رسد، شهری که از بدو شکل‌گیری همواره و در کوران همه حوادث روزگار پابرجا و دارای سکنه بوده و اکنون نیز یکی از کلان‌شهرهای کشور به شمار می‌رود.

همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین بوده و به شایستگی این نام صاحب جایگاهی والا در عرصه فرهنگ و تاریخ و تمدن در کشور است چراکه از لحاظ تاریخی و فرهنگی قدمتی فراتر از سه هزار سال دارد و نخستین پایتخت اولین سلسله حکومت ایران بوده است.

همدان دانشمندان، مشاهیر، مفاخر و شاعران بزرگی چون ابن‌سینا، عین القضات، باباطاهر و کلیم کاشانی را در دل خود پرورانده و اکنون نیز فرزندانی از این سرزمین همچون سردار شهید حسین همدانی، سردار شهید حسن صوفی، سردار شهید علی چیت‌سازیان و شهید احمدی روشن و چندین هزار سردار ایثارگر دیگر موجب فخر و مباهات همدان شده‌اند.

امروزه همدان به‌عنوان یکی از پنج شهر گردشگری و تاریخی کشور مطرح بوده و از این لحاظ نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و وجود آثار تاریخی و فرهنگی با قدمت چند هزار ساله در همدان، همچون تپه هگمتانه، گنبد علویان، برج قربان، موزه تاریخ طبیعی، حمام قلعه، موزه مشاهیر، کتیبه‌های گنج‌نامه و جاذبه‌های طبیعی منحصربه‌فرد همدان گواه بر جایگاه همدان در حوزه گردشگری ایران و جهان است.

تپه باستانی هگمتانه در مرکز شهر همدان پهناورترین تپه باستانی ایران است و آن را بازمانده سازه‌های کاسی، مادی، هخامنشی و پس‌ازآن می‌دانند، مساحت این تپه نزدیک ۳۰ هکتار است که با در نظر گرفتن بخش‌هایی که از محدوده تپه باستانی بوده و اکنون ساختمان‌های مسکونی بر روی آن ساخته‌شده به بیش از ۴۰ هکتار نیز می‌رسد.

گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد و این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچ‌بری بعد از اسلام در همدان بوده و یکی از یادمان‌های متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به‌عنوان مسجد احداث‌شده بوده و در دوره‌های بعد با ایجاد سردابی در زیرزمین به مقبره آن خاندان تبدیل‌شده است.

همدان از لحاظ مجتمع‌های تفریحی گردشگری نیز غنی بوده که از آن جمله می‌توان به مجتمع تفریحی گردشگری تپه عباس‌آباد، دهکده گردشگری گنج‌نامه، تله‌کابین، پیست اسکی تاریک دره و دشت میشان، روستاهای هدف گردشگری ورکانه، سیمین وابرو، باغات عباس‌آباد که از مناطق طبیعی گردشگری همدان است، نام برد.

همین ویژگی‌ها و از همه مهم‌تر وجود آرامگاه شیخ الرئیس بوعلی سینا در همدان سبب شد تا یکم شهریور ماه زاد روز حکیم هزاره‌ها به عنوان روز همدان تعیین شود.

تاریخ را که ورق می زنیم ماه صفر سال ۳۷۰ هجری قمری از پدر بلخی بنام عبدالله و مادر بخارایی بنام ستاره در قریه خورمیثن طفلی چشم به جهان گشود که نامش را حسین (ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا) گذاشتند.

شرکت در جلسات بحث از دوران کودکی به واسطه پدر که از پیروان آنها بود، ابوعلی سینا را خیلی زود با مباحث و دانش‌های مختلف زمان خود آشنا ساخت به طوری که استعداد وی در فراگیری علوم، پدر را بر آن داشت تا به توصیه استاد وی ابو عبدالله ابراهیم بن حسین ناتلی، ابن سینا را به جز تعلیم و دانش اندوزی به کار دیگری مشغول نکند.

وی در ۱۰ سالگی همه قرآن و بسیاری از مباحث ادبی را فراگرفت و در ۱۸ سالگی در منطق، طبیعیات و ریاضیات چیره دست بود و آنگاه به الهیات روی آورد و به خواندن کتاب مابعدالطبیعه ارسطو پرداخت.

ابوعلی سینا ادبیات، قرآن، فقه و حساب را نزد پدر آموخت و سپس نزد ابوعبدالله ناتلی منطق، هندسه و نجوم را فرا گرفت و از آن پس به تعقیب علوم طبیعی، مابعدالطبیعه و طب پرداخت.

وی به دلیل حافظه قوی و نبوغ خود در ابتدای جوانی در علوم مختلف زمان خود از جمله طب مهارت یافت تا آنجا که پادشاه بخارا به علت بیماری خود، وی را به نزد خود خواست تا او را مداوا کند؛ ابوعلی سینا بعد از مداوا از پادشاه تقاضا کرد تا به کتابخانه عظیم دربار سامانی دست یابد و از آن استفاده کند که این تقاضا مورد قبول قرار گرفت و به این ترتیب ابوعلی سینا توانست با استفاده از این کتابخانه در علوم مختلف از جمله حکمت، منطق و ریاضیات تسلط یابد.

وی سال‌های آخر عمر خود را در اصفهان در حمایت علاءالدوله کاکویه گذرانید و در سفری که همراه او به همدان آمد بیمار شد و به سال ۴۲۸ درگذشت.

ابوعلی سینا بی شک از نوابغ روزگار است چراکه عمر خود را در راه کسب علم و دانش و تألیف کتب مختلف صرف کرد و آنی از کار علمی فراغت نیافت تا جایی که در باب کتاب‌ها و رساله‌ها و نامه‌ها و اشعار ابن‌سینا کتاب‌های بسیاری نگارش شده و جای تعجب و تحسین و تمجید بسیار است که ابن‌سینا در حدود ۳۷ سال یعنی از ۲۱ سالگی که همه دانش‌های رایج زمان خود را بسیار عالی و قوی آموخت تا ۵۸ سالگی که در همدان رحلت نمود ضمن طبابت و وزارت و تدریس و قرار و فرار و سفر و آزادی و زندان ۴۵۶ کتاب و رساله و نامه نوشته و در آن‌ها دانسته‌های دینی و فقهی و فلسفی و عرفانی و ریاضی و طبیعی و پزشکی و موسیقی خود را به یادگار گذاشته که بر بعضی از آن‌ها حکماً و دانشمندان بزرگ مثل امام فخر رازی و خواجه نصیر طوسی شرح نوشته‌اند و درستی آن‌ها را تائید و تأکید کرده‌اند.

بنابراین ابن‌سینا حکیم و طبیب و نابغه‌ای کم‌نظیر است؛ کتاب شفای ابن‌سینا که دائره‌المعارفی از کلیه علوم رایج در نزد حکمای قبل و هم‌عصر او است و ۵ جلد کتاب قانون که مجموعه‌ای بزرگ و کامل در طب است که به زبان‌های لاتین و انگلیسی و فرانسه و آلمانی و ایتالیایی و عبری ترجمه شدند و متجاوز بر ۵۰۰ سال موردمطالعه حکماً و دانشمندان و پزشکان بوده و در دانشگاه‌ها تدریس می‌شدند و کتاب نجات که خلاصه کتاب شفاست و کتاب الاشارات و التنبیهات که منطق و حکمت را در آن توضیح و تشریح می‌کند؛ گنجینه‌هایی به‌جای مانده از وی است.

بیست‌وسه جلد از کتاب‌های ابن‌سینا به فارسی موجود است که بعضی را خودش به فارسی نوشته و ترجمه کرده و بعضی را مترجمین آگاه و فاضل و دانشمند ترجمه کرده‌اند.

هنوز مکتب فکری و فلسفی حکیمانه بوعلی سینا مورد توجه محافل آکادمیک ایران و جهان قرار دارد

ابوعلی‌سینا دانشمندی است که پس از گذشت هزار سال از زمان وفاتش، هنوز مکتب فکری و فلسفی حکیمانه ای که پایه‌گذاری کرد مورد توجه محافل آکادمیک ایران و جهان قرار دارد.

در خصوص وضع اخلاقی و علمی و پزشکی ابن‌سینا نیز مطالب بسیاری عنوان‌شده به‌طوری‌که ابن‌سینا با بیش از ۲۰ نفر از دانشمندان زمان خود ملاقات و مکاتبه و مباحثه داشته و در گفته‌ها و نوشته‌هایش به حکماً و علما و شاگردانش توصیه و تأکید می‌کرده که از تعصبات جاهلانه و ظاهرسازی و ریاکاری که در میان همه قوم‌ها و ملت‌ها و دین‌ها و مذهب‌ها وجود دارد دوری کنند.

وی غالباً بیماران سخت و صعب‌العلاجی را نزدش می‌آوردند و آن‌ها را درمان می‌کرد و از فقرا نیز حل‌العلاج نمی‌گرفت و با بیماران و همراهان آن‌ها بسیار خوش‌برخورد و مهربان بود و چنان شیفته و عاشق علم و حکمت و منطق و طبابت و تألیف بود که به خانه و زن و فرزند و ثروت و مال فکر نمی‌کرد.

حال چند سالی است که به بهانه سالروز تولد حکیم بوعلی سینا و از آنجا که مقبره بوعلی سینا در همدان واقع شده یکم شهریور ماه روز همدان نام گرفته است و هر ساله برنامه‌هایی در این روز برگزار می‌شود که امسال به دلیل شرایط پیش آمده و شیوع کرونا بسیاری از برنامه‌ها لغو شد اما شامگاه ۲۹ مردادماه برنامه‌ای مختصر برای به یادماندن این روز در مقبره ابوعلی سینا برگزار شد.

همچنین امروز مصادف با یکم شهریورماه استاندار همدان به مناسبت روز همدان و روز پزشک پیامی صادر کرد که در این پیام آمده است: یکم شهریور خجسته زادروز میلاد فخر ایرانیان، حکیم هزاره‌ها، حجت الحق شیخ الرئیس بوعلی‌سینا که به نام (روز پزشک) نامگذاری شده، نشانه جایگاه ارزشمند جامعه پزشکی و کادر متعهد بهداشت و درمان است و از طرفی نامگذاری این روز به نام روز (همدان) در حقیقت نشان از جایگاه ارزشمند و رفیع همدان به عنوان پایتخت تاریخ وتمدن از گذشته تا امروز است.

به همین مناسبت این روز و این دو مناسبت بزرگ را خدمت مردم شریف استان همدان و جامعه پزشکی کشور و استان همدان به‌ویژه کادر بهداشت و درمان استان و پزشکان فرهیخته دانشگاه علوم پزشکی همدان که در مدت شیوع گسترده کرونا ویروس، با ایثار و فداکاری، توانستند ضامن سلامت جامعه و، امنیت روحی بیماران مبتلا باشند، صمیمانه تبریک عرض می‌کنم و امیدواریم روز به روز شاهد پیشرفت و ترقی استان و خدمت بیشتر به مردم متدین و فرهنگ دوست این دیار کهن باشیم.

آنچه مسلم است داشته‌های همدان کم نیست و با پرداختن به هر یک از ظرفیت‌های این منطقه می‌توان در کشور و حتی جهان حرف برای گفتن داشت که امیدواریم روزی با بهره گیری درست از داشته‌ها همدان به جایگاه واقعی خود دست یابد.