با این‌که ابن‌سینا از
برجسته‌ترین فیلسوفان و دانشمندان جهان اسلام است و در هزار سال گذشته آثار او در
جهان نیز تاثیرگذار بوده است ولی کارنامه‌ی ابن‌سیناپژوهی در ایران چندان پر برگ و
بار نیست و به نسبت جایگاه او در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی، آثار
ارزشمندی که در معرفی ابن‌سینا و آراء و آثارش نگاشته شده قابل توجه نیست و آثار
خود ابن‌سینا نیز به طور کامل تصحیح و در اختیار علاقه‌مندان قرار نگرفته است.
علی‌اصغر محمدخانی، معاون
فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب با اشاره به نکات فوق گفت: ابن‌سینا زندگی ناآرام و
پرحادثه‌ای داشته است و پاره‌ای از عمر خود را در اشتغالات سیاسی و هم‌نشینی با
امیران سپری کرده است، با این‌همه، به واسطه‌ی وسعت اطلاعات و تجربیات علمی،
فلسفی، هوشمندی و حافظه‌ی قوی، چنان آثار عظیمی در فلسفه، علوم مختلف و حتا در
مباحث ذوقی و عرفانی پدید آورده که کل جریان‌های فکری و فرهنگی پس از خود را در
جهان اسلام و حتا اروپای سده‌های میانه تحت‌تاثیر قرار داده است.
وی با اشاره به نظام فلسفی
ابن‌سینا و ترویج آن در هزاره‌ی گذشته تصریح کرد: تار و پود نظام فلسفی ابن‌سینا
متشکل از فلسفه‌ی ارسطویی، مکتب نوافلاطونی و جهان‌بینی اسلامی است ولی چارچوب
فلسفه‌ی وی عمدتا ارسطویی است و شاید به همین سبب ابن‌سینا نماینده‌ی فلسفه‌ی
مشایی در شرق جهان اسلام به شمار می‌آید و در ادبیات فارسی از وی به نام «مثل
اعلای استدلالیون» یاد می‌شود. اندیشه‌های فلسفی ابن‌سینا را پس از مرگش شاگردان
وی از جمله برجسته‌ترین آنان مانند ابوعبید جوزجانی، ابوالحسن بهمنیار و
ابوعبدالله معصومی ترویج کردند و افکار ابن‌سینا حضور خود را در میان چهره‌های
برجسته‌ی سده‌های دیگر مانند خواجه نصیرالدین طوسی، قطب‌الدین شیرازی، صدرالدین
دشتکی، غیاث‌الدین منصور شیرازی و جلال‌الدین دوانی حفظ کرد. تاثیر ابن‌سینا را
حتی در مخالفان او یعنی ابوحامد غزالی، فخر رازی و ابن‌رشد نیز می‌توان پی گرفت.
محمدخانی به تاثیر آرا ابن‌سینا
در مغرب زمین اشاره کرد و گفت: تاثیر ابن‌سینا را می‌توان در اندیشه‌ی مغرب‌زمین
نیز ارزیابی کرد و در این میان می‌توان از آلبرت کبیر، توماس آکوئیناس و راجر بیکن
و برخی از فلاسفه‌ی قرن بیستم یاد کرد که از ابن‌سینا بسیار تاثیر پذیرفته‌اند.
وی با اشاره به جامعیت ابن‌سینا
افزود: ابن‌سینا در بسیاری از علوم از جمله روان‌پزشکی، ریاضیات، زبان‌شناسی،
موسیقی، نجوم و پاره‌ای از علوم طبیعی تالیفات متنوع و گران‌قدری به جا نهاده است
که به غیر از آثار فلسفی اوست و در پزشکی نیز شهرت جهانی دارد و کتاب قانون او که
دایره‌المعارف‌گونه‌ی ابن‌سینا در پزشکی است طی چند سده مرجع دانشمندان شرق و غرب
بوده و شرح‌های زیادی بر آن نوشته شده است. این کتاب عظیم که همه‌ی کتاب‌های پزشکی
دیگر را در سایه‌ی خود نهاده بود، چندین سده در دانشگاه‌های اروپا تدریس می‌شده است
و ابن سینا در این اثر، همه‌ی اطلاعات پزشکی یونانی و عربی را تا دوران خود بدان‌گونه
که از آن‌ها آگاه بود یک‌جا گرد آورده است.
محمدخانی به توجه ابن‌سینا
به زبان فارسی اشاره کرد و گفت: بیشتر آثار ابن‌سینا به عربی نگاشته شده و توانایی
و تسلط او را در نگارش کتاب‌های علمی و فلسفی به این زبان می‌توان سنجید. افزون بر
این، ابن‌سینا در ادبیات فارسی نیز دستی قوی داشته است و بیش از بیست اثر فارسی
نیز به او منسوب است که از میان آن‌ها انتساب «دانش‌نامه‌ی علایی» و «رساله در
نبض» یا رگ‌شناسی بدو مسلم است و آثار فارسی ابن‌سینا مانند سایر نثرهای علمی زمان
وی با رعایت ایجاز و اختصار کامل نوشته شده است. کوتاهی جملات و پرهیز از تکلف و
صنایع لفظی از ویژگی‌های سبک نگارش اوست و به‌کارگیری نثر فارسی برای بیان مفاهیم
دقیق فلسفی و علوم وابسته بدان با ابن‌سینا آغاز می‌شود و سپس به دست شاگردانش و
کسانی مانند ناصرخسرو، عمر خیام، عمر بن سهلان ساوی، افضل‌الدین کاشانی، قطب‌الدین
شیرازی و خواجه نصیرطوسی ادامه می‌یابد.
محمدخانی با تبریک روز ابن‌سینا
و روز بزرگداشت پزشک به تمامی اصحاب اندیشه و فرهنگ و به‌ویژه پزشکان و کادر
درمانی در این ایام کرونایی گفت: مرکز فرهنگی شهر کتاب در روزهای شنبه و یک‌شنبه
اول و دوم شهریور همایش مجازی بزرگداشت ابن‌سینا و روز پزشک را با انتشار مقالات،
یادداشت‌ها، فایل‌های صوتی و تصویری از اصحاب فلسفه و پزشکی برگزار می‌کند و این
روز را گرامی می‌دارد.
در این دو روز این آثار در
سایت، اینستاگرام و کانال تلگرامی شهر کتاب و دیگر رسانه‌ها برای علاقه‌مندان
منتشر می‌شود. موضوعاتی که در این دو روز طرح می‌شوند بدین شرح‌اند:
«برخی از نوآوری‌های ابن‌سینا
در منطق/ دکتر ضیاء موحد»
«جایگاه ابن سینا در تاریخ
فلسفه‌ی اسلامی/ دکتر حسین معصومی‌همدانی»
«منطق، از ارسطو تا ابن‌سینا/ دکتر غلامرضا ذکیانی»
«واژه‌سازی‌های ابن‌سینا به
فارسی در دانش‌نامه‌ی علایی/ دکتر علی‌اشرف
صادقی»، «ابن‌سینا و زبان فارسی/ دکتر اسماعیل شفق»
«در باب قانون ابن‌سینا/
دکتر نجفقلی حبیبی»
«درباره طبیعیات ابن سینا/
دکتر محمدجواد اسماعیلی»
«جایگاه ابن‌سینا در
تاجیکستان امروز/ دکتر نظام‌الدین زاهدی (سفیر تاجیکستان در ایران)»
«نکته‌هایی در تک‌نگاری ابن‌سینا/
دکتر محمد دهقانی»
«اشعار نویافته‌ی ابن‌سینا/
سهیل گل‌یاری دره»
و چند نوشته از پزشکان
دربارهی نگرش‌های پزشکی ابن‌سینا.
محمدخانی در پایان به
کارنامه‌ی ابن‌سیناپژوهی در یک سال گذشته اشاره کرد و گفت: در یک سال گذشته مجموعا
۲۹ اثر چاپ اول با شمارگان ۱۹۵۰۰ نسخه
دربارهی ابن‌سینا انتشار یافته است که این آثار به زندگی ابن‌سینا، اندیشه‌های ابن‌سینا
در آینه‌ی نگاه معاصر، اصول تعلیم و تربیت از نگاه ابن‌سینا، وحی و نبوت در اندیشه‌ی
سینوی، منطق ابن‌سینا، شرح اشارات، اندیشه‌های زیباشناختی ابن‌سینا، بررسی تطبیقی
اندیشه‌های ابن‌سینا با افلاطون، دکارت، فارابی، سهروردی، ملاصدرا، کانت، بنتام و
هیدگر پرداخته است. همچنین آثار دیگری چون سه حکیم مسلمان، برگزیده‌ی قانون در طب،
راه اصفهان: سرگذشت ابن‌سینا نوشته‌ی سینوهه از آثار تجدید چاپی دربارهی ابن‌سینا
بوده که چاپ‌های دهم، دوازدهم و شانزدهم این سه اثر در سال ۹۸ منتشر
شده است.