محسن محمودی عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس با توجه به معایب آموزش سنتی گفت: «برای توسعه کشور نیاز است که آموزش‌های نوین بر محور فلسفه به‌دلیل فراگیری موضوع و خلاق‌‌کردن دانش‌آموز جایگزین آموزش سنتی شود.»
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل
بنیاد بوعلی‌سینا، محسن محمودی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در بندرعباس، فلسفه
برای کودکان و نوجوانان را روش جدید آموزشی دانست که معایب آموزش و پرورش سنتی را ندارد.
در آموزش سنتی؛ حافظه محوری، پاسخ محوری، سخنرانی یکطرفه معلم و رقابت برای کسب نمره اساس کار است که موجب می‌شود پرسشگری، مباحثه، گفتگو و مشارکت
جمعی، تفکر انتقادی و خلاقیت که از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای زندگی روانی و اجتماعی
هستند در دانش‌آموز به حاشیه رانده شود.
مقلدان و مصرف‌کنندگان دانش
وی گفت: امروزه متخصصان تعلیم و تربیت
در ایران سخن از «مرگ مدرسه» می‌گویند. در مدارس حافظه‌محور و ناکارآمد ما، کودکان
که به‌طور طبیعی و فطری میل و علاقه به دانستن دارند، یعنی فیلسوفان کوچکند (فیلسوف
یعنی عاشق دانستن و فلسفه یعنی عشق به دانایی) به مقلدان و مصرف‌کنندگان دانش تبدیل
می‌شوند که توانایی تولید دانش در راستای تغییر کیفیت در زندگی خود و دیگران را ندارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی افزود:
«در روش سنتی آموزش، کودکان در بزرگسالی موجوداتی خودپرست، حسود و اهل رقابت برای کسب
مدرک، قدرت و ثروت بدون توجه به منافع عمومی می‌شوند؛ در حالی که در روش نوین آموزش،
انجام کار تیمی، منافع عمومی، توسعه همه‌جانبه کشور و ... در آنان جان و روحی تازه
می‌گیرد.
وی گفت: «اغلب کودکان، نوجوانان و بزرگسالان
در نظام آموزش سنتی دچار تنبلی فکری، ناشادی و خجالتی می‌شوند که با کوچک‌ترین مشکل و مسئله‌ای در زندگی واقعی، خود
را می‌بازند و به‌جای حل مسائل، صورت مسئله را پاک می‌کنند و این یکی از بزرگ‌ترین
دلایلی است که ما در کارهای تیمی از حوزه تحقیقاتی، پژوهش، ورزش و ارتباطات اجتماعی
و... گرفته تا آخر موفق عمل نمی‌کنیم؛ زیرا قائم به فرد تربیت شده و کار تیمی را بلد
نیستیم و تمایلی به انجام آن نداریم.»
در حلقه‌های کندوکاو فلسفی برای کودکان
چه می‌گذرد؟
محمودی خاطرنشان کرد: «در حلقه‌های کندوکاو
فلسفی برای کودکان، تعالیم پیچیده فیلسوفان آموخته نمی‌شود؛ بلکه متناسب با هر سنی،
داستان‌های فکری نوشته شده است که خود کودک
یا معلم (که دیگر دانای کل و سلطه‌گر نیست و به او تسهیل‌گر و هماهنگ‌کننده گفته می‌شود) آن را خوانده سپس گفت و شنود جمعی و مباحثه، پرسشگری
و تأمل و اکتشاف درباره موضوع آغاز می‌شود
و کودکان شجاعانه پرسشگری و ابراز وجود می‌کنند
و با مشارکت جمعی خودباوری در آنان تقویت می‌شود و می‌آموزند که هم پرسش کنند و هم
مورد پرسش واقع شوند. آنان یاد می‌گیرند علاوه
بر اینکه گوینده فعالی باشند، شنونده فعالی
نیز باشند.»
محسن محمودی
این استاد دانشگاه ادامه داد: «کودکان
در حلقه‌های کندوکاو فلسفی، تفکر انتقادی را یاد می‌گیرند یعنی بدون استدلال نه چیزی
را انکار و نه قبول کنند و رد و قبول مطلبی نه از سر اجبار، ترس و تلقین؛ بلکه از سر
تحقیق و آگاهی و حق انتخاب باشد، یکی از نتایج
این نوع تفکر، مقابله با سلطه‌گری و سلطه‌پذیری
و گسترش صلح، تفاهم و دوستی از طریق گفتگو است.»
عضو هیئت علمی گروه فلسفه اضافه کرد:
«در این روش جدید که البته سابقه آن در دوران باستان به روش دیالکتیکی (گفتگویی) سقراط برمی‌گردد و در
دوران جدید ماتیو لیپمن، فیلسوف آمریکایی مؤسس
فلسفه برای کودکان است، آموزش فرایندی مفرح و لذت‌بخش است که علاوه بر فواید ذکرشده،
باعث می‌شود کودکان و نوجوانان اسیر خودمحوری
نشوند و بتوانند از زوایای مختلف و از دیدگاه‌های دیگران هم به یک موضوع و مسئله
نگاه کنند و در حل مسائل زندگی فقط به یک راه حل نیندیشند و انعطاف‌پذیری را یاد بگیرند
و در نظریات مخالف دیگران نیز تأمل کنند و
اگر لازم بود از آن هم بهره ببرند و فروتنی مشورت با دیگران را بیاموزند.»
وی بیان کرد: «این برنامه بر اساس تشکیل
کارگاه‌های آموزشی که توأم با بازی و قصه‌گویی است، بچه‌ها یاد می‌گیرند که از قدرت
ذهنشان استفاده و تبادل نظر کنند و با تقویت اعتماد به نفسشان می‌آموزند که انتقادپذیر و خوداصلاحگر نیز باشند و در ضمن متوجه
می‌شوند که برای داشتن یک رابطه مؤثر، خوب گوش کردن را یاد بگیرند و بر سر یک موضوع
با دلایل روشن به توافق برسند.»
محمودی تصریح کرد: از نظر کارشناسان «فبک»
(فلسفه برای کودکان)، بچه‌ها بعد از گذراندن این کلاس‌ها دیگر ترسی از حرف‌زدن نخواهند
داشت و از مورد قضاوت قرارگرفتن ناراحت نمی‌شوند. آنان در طول این کلاس‌ها یاد می‌گیرند
که خودشان را در جایگاه طرف مقابل قرار دهند تا حرف‌های بقیه را بهتر متوجه بشوند و
بتوانند موضوعات را بهتر طبقه‌بندی‌کنند و مسائل را به شیوه درست بیان و منطقی‌تر فکر
کنند.»
فواید فلسفه برای کودکان
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
بندرعباس، برخی از فواید فلسفه برای کودکان را پرورش مهارت‌های تفکر خلاق و نوآوری،
توانمندسازی کودکان در امر گفتگو و یادگیری آداب گفتگو، افزایش مهارت‌های کلامی و شنیداری،
پرورش علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به آموختن، پرسشگری، استدلال و پژوهش،کاربردی سازی
مفاهیم منطقی و فلسفی در زندگی روزمره، آموزش مهارت‌های زندگی و ارتباط سالم، پرورش
هوش اخلاقی و دوری از سلطه‌گری و سلطه‌پذیری ، افزایش عزت نفس و جرئت‌مندی (نه زورگویی و نه زورشنوی)، تقویت تفکر انتقادی و حل مسئله و پرهیز از خشونت
(خشونت نمره) برشمرد.
وی ابراز امیدواری کرد که جایگزینی این
روش نوین هرچه سریع‌تر در حوزه آموزش و پرورش بتواند تغییرات شگرفی در توسعه کشور به‌وجود
آورد.