به همت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا، همایش بزرگداشت ابوعلیسینا دانشمند بلند آوازه ایرانی در روز سه‌شنبه ۱۷ مهرماه ۱۳۹۷ در دانشگاه آتونومای مادرید برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل
بنیاد بوعلیسینا به نقل از خبرگزاری ایرنا، در این مراسم که با حضور جمعی از
اساتید و ایران‌شناسان دانشگاه‌های مختلف اسپانیا انجام گرفت، ابتدا «احمد مسجد
جامعی» عضو شورای شهر تهران طی سخنانی به تشریح تاریخ تعاملات دانشمندان ایران و
اسپانیا پرداخت.
وی با اشاره به ترجمه آثار دانشمندان
اسپانیایی مانند سروانتس و لورکا در عرصه علم و هنر ایران، وجود هزاران نسخه خطی
از دانشمندان شرقی و ایرانی در کتابخانه‌های اسپانیا، وجود نسخ منحصر بفردی از
آثار پیکاسو در موزه‌های ایران، ترجمه آثار نویسندگان و هنرمندان معاصر ایرانی به
زبان اسپانیایی و ترویج آموزش زبان اسپانیایی در دانشگاه‌های ایران، خاطر نشان
ساخت عرصه علم و هنر ایران و اسپانیا یک پیوند دیرینه تاریخی دارند.
رئیس اسبق هیئت امنای بنیاد بوعلیسینا
افزود: از میان شعرا و اندیشمندان ایرانی که جهان اندیشه را تحت تأثیر خود قرار
داده‌اند، ابوعلیسینا چهره‌ای برجسته است که با تسلط به دوازه علم و هنر زمانه
خود برای همیشه نامی ماندگار خواهد بود.
وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی
افزود: ابوعلیسینا بر حکمت و عقلانیت در وجود انسان تأکید داشت و بر این باور بود
که دانشمندان باید بر دانش‌های مرتبط با عالم صغیر (انسان) و عالم کبیر (جهان)
مسلط شوند و آن را استغناء بخشند، از این رو خود از یکسو به علم اخلاق، موسیقی و
طب و از سوی دیگر به علوم جغرافیا، ریاضی، منطقه و فلسفه احاطه یافت و از این رو
ابوعلیسینا یک چهره برجسته گفتگوی تمدنی است و ارج‌گذاری به مقام علمی ابن‌سینا،
ارج نهادن به تاریخ علم و اندیشه بشری است.
***
در ادامه، «آلبرتو رینا» استاد
دپارتمان مطالعات عربی و اسلامی دانشگاه کومپلوتنسه مادرید در بحث خود پیرامون
انسان‌شناسی به رساله فی السعاده ابن‌سینا اشاره و درباره تعامل ذهن با بدن و
تاثیرات آنها بر یکدیگر، روح را همانند موتور برای اتومبیل تشبیه کرد.
وی افزود: از نظر ابن‌سینا روح بر جسم
تسلط دارد و به عنوان داور و حکم عمل می‌کند.
وی بر روی یک رساله کوچک و تقریبا
ناشناخته از ابن‌سینا به نام رساله خوشحالی متمرکز شد و به عقیده او، ایده سلامت
به عنوان خوشحالی، بیشتر از بدن، به ذهن قدرت می‌دهد.
به گفته رینا، بر خلاف فلسفه عمومی،
فلسفه پزشکی ابن‌سینا که در آن بدن و ذهن در تعادل قرار دارند، در این رساله، به
نظر می‌‌رسد که ذهن قدرتمند‌تر از بدن معرفی شده است.
***
«آلفرد کاواناغ» ایران‌شناس و
استاد دانشگاه کومیاس مادرید نیز در بحث خود در مورد 'دریافت آثار ابوعلیسینا در
اروپا از طریق مدرسه مترجمان تولدو' به تجزیه و تحلیل نفوذی که آثار دانشمند
ایرانی در اروپا از طریق آنچه که جنبش مترجمان تولدو (شهری در مرکز اسپانیا)
نامیده می‌‌شود، مباحثی را مطرح نمود.
کاواناغ افزود: این بدین معنی است که
ابو علی‌سینا در دوران آخر قرون وسطی در اروپا از طریق فرایند ترجمه برخی از
آثارش نظیر کتاب قانون در طب و کتاب شفا و از طریق دیگر آثار جزئی او که در نیمه
دوم قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم میلادی ترجمه شدند، بر متفکران در اروپا تاثیر‌گذار
بوده است.
به گفته وی، این فرایند ترجمه، به
اروپا اجازه کشف دوباره بخش بزرگی از سنت علمی خود را داد. افزون بر اینکه
همزمان باعث شد میراث علمی عربی را تحت یک دیدگاه انتقادی دریافت کند زیرا ابوعلیسینا
نه تنها یک انتقال‌دهنده بلکه دانشمند بزرگی بود که وحدت اساسی همه علوم و اهمیتی
که علوم مادی قابل سنجش افزون بر علوم روح یا متافیزیک دارد، را نشان دهد.
کاواناغ خاطرنشان ساخت که این مفهوم
علوم ابن‌سینا، یک تاثیر بنیادی در توسعه فلسفه قرون وسطی و همچنین در آنچه که ما
آن را پیشرفت در علم قلمداد میکنیم، داشت.
***
«رافائل رامون گررو» استاد دانشکده
فلسفه دانشگاه کومپلوتنسه مادرید به نوبه خود در بحثی با نام ' ابن‌سینا، دریافت
و اثر متافیزیک او در تفکرات اروپایی' به اثری که متافیزیک ابوعلیسینا در
اندیشه اروپایی به ویژه متافیزیک او در آثار «توماس د. آکینو» و «خوان دانس
اسکوتوس» دو اندیشمند قرون وسطی داشتند را مورد بررسی قرار داد.
وی افزود: آثار این دو اندیشمند، بخش
بزرگی از متافیزیک ابوعلیسینا را در بر دارند و هر کدام از آنها با پردازش
متافیزیک ابن‌سینا، به ایجاد یک سیستم متافیزیکی پرداختند.
رامون گررو افزود: در دوران رسانس،
«فرانسیسکو سوارز» کشیش گرانادایی از نظام‌مندی متافیزیک ابن‌سینا استفاده کرده و
با بازیافت آن به تفسیر یک متافیزیک طبقه‌بندی شده و نه آن چیزی که در آن زمان
استفاده می‌شد، اشاره نمود.
وی افزود که نقش بوعلیسینا نقشی
کاملا تعیین‌کننده بود زیرا دیدگاهی که نسبت به متافیزیک ارسطو که فراموش شده بود
را تغییر دهد.
***
«خایمه کویااوت کوردرو» استاد مطالعات
عربی و اسلامی دانشگاه سالامانکا نیز در مورد 'نقاط عطف پزشکی ابن‌سینا و تاثیر
آن در اروپا از قرون وسطی تا کنون' صحبت کرده و به تشریح بیماری‌هایی که ابن‌سینا
در آن زمان قادر به مداوای آنها بود، شناختی که وی از بیماری‌ها داشت، فنونی که
ابداع کرد و غیره، پرداخت.
وی در ادامه تاکید نمود که ابن‌سینا
پیشگام در علوم پزشکی روان‌تنی و معالجات بیماری‌های خاص بود و همچنان راه حل‌های
درمان وی امروزه در علوم پزشکی روز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
***
در ادامه «خواکین رودریگز وارگاس»
معاون انجمن ایرانشناسی اسپانیا به عنوان آخرین سخنران در بحثی پیرامون 'ابوعلیسینا
و زبان فارسی' گفت: هنگامی که از ابن‌سینا صحبت میکنیم، به جنبه‌های پزشکی،
فلسفی و یا علم نجوم وی نگاه میکنیم اما ابن‌سینا جنبه‌های دیگری داشت که از
جمله شعر یا موسیقی بودند.
وی افزود: ابن‌سینا در زمانی زندگی
می‌‌کرد که یک قرن از عمر ادبیات فارسی گذشته و عالمان ایرانی آثار خود را به
زبان فارسی و زبان عربی می‌‌نوشتند. ابن‌سینا به رغم اینکه زبان مادری او فارسی
بود تصمیم گرفت به زبان عربی بنویسد زیرا زبان رایج آن زمان بود. با این حال،
رابطه ابن‌سینا با زبان فارسی، عمیق‌تر از آن چیزی که فکرش را میکنیم، بوده است.
رودریگز وارگاس در این ارتباط به
اشعار فصیح او در قالب زبان فارسی و عربی که در بیشتر موارد با نوعی گرایش‌های
عرفانی ابن‌سینا گره می‌‌خورد، اشاره کرد.
ایران شناس مذکور همچنین بر تاثیر افکار
و اندیشه‌های بلند عارفانه ابن‌سینا در آثار بزرگان عرصه شعر فارسی نظیر سنایی،
عطار نیشابوری و یا رومی تاکید نمود.
وی افزود : شعرای ایرانی مثل عطار
نیشابوری و سنایی نیز از آثار ادبی و اشعار بوعلیسینا الهام گرفتند.
***
همچنین ابوالفضل کاشانی کاردار موقت
سفارت کشورمان در اسپانیا طی سخنانی گفت: ابو‌علی حسین ابن عبدالله ابن سینا
دانشمند بلند آوازه ایرانی، حکیم، فیلسوف، ریاضی‌دان، پزشک، منجم، موسیقی‌دان،
شاعر، فقیه، عارف و سیاستمدار بزرگ زمانه خود بود و جهان اندیشه را تحت تاثیر
عقاید و دانش خود قرار داد. ابوعلیسینا بزرگ مردی بود که عملا دیوار کشیدن بین
کشورها و ملت‌ها را نکوهید و با گسترش فرامرزی دانش خود، بین ملت‌ها پلی از دانش
استوار ساخت.
کاشانی افزود: من در میان فرهیختگان و
اندیشمندان ایرانی و اسپانیایی کسی را سراغ ندارم که مدافع تفکرات نژادپرستانه
باشد و همانند برخی از سیاستمداران بی‌تجربه کنونی جهان، به دنبال نفع خود و ضرر
دیگران باشد. آثار فرهیختگان علمی اسپانیا سروانتس، لورکا، کِبِدو، ماچادو، رامون
کاخال و اوچوا مملو از عشق و بالندگی است. دانشمندان ما صلح، ثبات، امنیت، رفاه و
توسعه را برای همه می خواستند. ابن‌سینا هرگز به آپارتاید علمی باور نداشت. او هم
از دانش دانشمندان شرق و غرب بهره گرفت و هم حاصل دانش و تجارب خود را به عنوان
میراث جهانی در اختیار بشریت قرار داد و امروز دانشگاه‌های ایران و اسپانیا مسئول
حفظ میراث ماندگار دانشمندان و تسهیل ارتباطات و تعاملات علمی و پژوهشی دو کشور در
همه علوم و فنون هستند.
***
در ادامه علیرضا اسماعیلی رایزن
فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران و مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان نیز
ضمن پرداختن به شخصیت جهانی ابوعلیسینا به نامگذاری سال های ۱۹۵۹ و ۱۹۸۰ به عنوان سال جهانی بوعلیسینا از
سوی یونسکو اشاره نمود. وی ترجمه کتاب قانون بوعلیسینا در شهر تولدوی اسپانیا در
قرن ۱۵
میلادی را موجب شهرت این دانشمند ایرانی در مغرب زمین دانست.
***
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل
بنیاد بوعلیسینا به نقل از رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در مادرید،
قبل از شروع همایش؛ طی آیینی با حضور ابوالفضل کاشانی کاردار موقت سفارت جمهوری
اسلامی ایران در اسپانیا، احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران، برزین ضرغامی رئیس
سازمان زیبا سازی شهر تهران و علیرضا اسماعیلی رایزن فرهنگی سفارت ایران در
اسپانیا، رافائل گارسه رئیس دانشگاه آتونوما، خانم کارملا کالس معاون بین‌الملل و
خانم پاتریسیا مارتینز رئیس دانشکده فلسفه و ادبیات این دانشگاه و با حضور جمع
کثیری از اساتید، دانشجویان، ایران‌شناسان و علاقمندان به تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین،
از سردیس ابوعلیسینا در مرکز دانشگاه آتونوما پرده‌برداری شد.