به گزارش روابط
عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا در این همایش 6 تن از اساتید حکمت و
فلسفه؛ آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی رئیس بنیاد بوعلی‌سینا، دکتر غلامرضا اعوانی
عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا و رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران، دکتر نجفقلی
حبیبی، مصحح کتاب قانون، دکتر فرشته ندری ابیانه، دکتر شهین اعوانی و دکتر
محمدجواد اسماعیلی سخنرانی کردند.
در این همایش که
در سالن اجتماعات شرکت مخابرات همدان، واقع در میدان آرامگاه بوعلی‌سینا از ساعت
15 تا 17 عصر برگزار شد؛ رؤسای دانشگاه‌های پیام نور و فرهنگیان، مدیران کل فرهنگ
و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش و اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های بوعلی‌سینا و
آزاد اسلامی و سایر دانشگاه‌ها حضور داشتند.
بنا به این
گزارش این همایش با همکاری بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا، انجمن حکمت وفلسفه
ایران، دانشگاه بوعلی سینا و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برپا شد.
دکتر اعوانی:
فلسفه نه مربوط به گذشته؛ بلکه برای امروز کارایی دارد
به گزارش روابط
عمومی بنیاد بوعلی‌سینا به نقل از خبرگزاری‌های ایرنا، فارس و ایسنای همدان؛ دکتر
غلامرضا اعوانی نخستین سخنران این همایش بود که سخنرانی خود را با عنوان "ابن‌سینا
و فارابی در موضوع ما بعد‌الطبیعه" ارایه کرد.
دکتر غلامرضا
اعوانی گفت: ابن سینا کتاب 300 صفحه ای مابعدالطبیعه ارسطو را 40 نوبت مطالعه کرده
تا جایی که آن را حفظ می کند ولی چیزی از متن این کتاب درک نمی کند.
این استاد
دانشگاه اضافه کرد: روزی ابن سینا از مکانی گذر می کرد که دست فروشی از وی می
خواهد کتاب او را خریداری کند ولی این فیلسوف بی توجه از کنار فروشنده می گذرد.
اعوانی ادامه
داد: با توجه به اینکه صاحب کتاب فرد محتاج و نیازمندی بود، ابن سینا دوباره
بازگشته و این کتاب را به سه درهم خریداری و در همان محل اقدام به مطالعه آن می
کند.
وی گفت: این
کتاب 6 صفحه ای با عنوان' اغراض فارابی در مابعد الطبیعه' همه اشکالاتی که ابن
سینا در مطالعه کتاب 300 صفحه‌ای ارسطو داشت حل کرد.
وی ادامه داد:
ابن سینا دارای شخصیتی بود که پس از مطالعه هر کتاب برای آن پرونده ای درست می کرد
و در صورت مواجهه با مشکل بزرگ با حضور در مسجد و راز و نیاز ، مسایل پیچیده برایش
حل می شد.
این استاد فلسفه
با عنوان اینکه ابن سینا می خواست نظام فلسفی را به مانند هندسه اقلیدوس بکند
افزود: فلسفه علمی است که در آن فرض معنا ندارد بلکه باید آن را تحلیل کرد.
وی با ذکر بخشی
از رساله کتاب اغراض مابعد الطبیعه فارابی، گفت: این کتاب 6 صفحه ای حاوی نکته
هایی است که ابن سینا را در دستیابی به مسایل مابعد الطبیعه ارسطو کمک کرد.
وی تاکید کرد:
مسایل فلسفه مربوط به گذشته نیست بلکه امروز نیز کارایی دارد و در فلسفه ابن سینا
به بحث جاودانگی بسیار پرداخته شده است.
وی اظهار کرد:
ابن سینا جریان مهمی را در تاریخ فلسفه شکل داد و این فیلسوف علم هستی شناسی و
الهیات را به عنوان علم مدون درآورد.
وی با بیان
اینکه ابن‌سینا بزرگ‌تر از اسم و نام است، گفت: 40 درصد از آثار ابن‌سینا هنوز
نسخه خطی بوده و چاپ نشده است؛ بسیاری از آثار او از بین رفته که «الانصاف» در 20 جلد از جمله
آن آثار است.
عضو هیأت علمی
بنیاد بوعلی‌سینا در توصیه به حاضران بیان کرد: توصیه می‌کنم زندگینامه ابن‌سینا
را دقیق بخوانید؛ به انگلیسی چند ترجمه و با حواشی خوب وجود دارد که دانشجویان
باید از آنها درس بگیرند.
وی با اشاره به
سخنان ابن‌سینا در مورد کتاب مابعدالطبیعه، افزود: ابن‌سینا کتاب مابعدالطبیعه
ارسطو را 40 بار خواند و متوجه آن نشد در حالی که ابن‌سینا از لحاظ هوش، ذکاوت و
تحلیل فلسفی بسیار بی‌نظیر است.
اعوانی با بیان
اینکه خواندن کتاب «اغراض مابعدالطبیعه» فارابی مسئله ابن‌سینا را حل کرد در حالی
که کتابی 6 صفحه‌ای است، تصریح کرد: ابن سینا راهی را در تاریخ فلسفه باز کرده که
فارابی و شارحان گذشته نتوانسته‌اند؛ راه ابن سینا از همه راه‌ها جداست.
وی با تأکید بر
اینکه ابن‌سینا شارح نبوده و ارسطوشناسان قبل از او شارح بودند، ادامه داد: او می‌خواست
نظام فلسفی تاسیس کند؛ امروزه مسئله‌ای مطرح است به نام اصل موضوعی کردن، آیا می‌توان
همه چیز را هندسی اقلیدس کرد؟
استاد برجسته
فلسفه و حکمت ایران خاطرنشان کرد: ابن سینا می‌گوید تمام مسائل در مسائل ارسطو
پراکنده بود و آنها را به صورت نظام درآوردم؛ ارسطو گفته مابعدالطبیعه سه موضوع
دارد آیا علم می‌تواند سه موضوع داشته باشد؟
وی با بیان
اینکه امروز هم در ارسطوشناسی سه موضوع از مسائل بزرگ مابعد الطبیعه‌شناسی است،
یادآور شد: هنوز هم ده‌‌ها کتاب در این خصوص نوشته می‌شود.
اعوانی با تأکید
بر اینکه ابن سینا جریان عظیمی در فلسفه به وجود آورده است، اظهار کرد: جریانی که
ابن سینا در عالم اسلام به وجود آورد در غرب هم بوده است.
وی با بیان
اینکه ابن سینا معتقد است علوم یا جزئی و یا کلی هستند، گفت: علوم جزئی برخی
موجودات را مورد بحث قرار می‌دهند اما علمی که در رابطه با تمام موجودات بحث کند علم
کلی است.
عضو هیأت علمی
بنیاد بوعلی‌سینا بیان کرد: ابن سینا معتقد است علم کلی نمی‌تواند بیش از یک جز
باشد؛ خداشناسی یکی از مسائل علم است نه اینکه جزئی از آن باشد.
وی با بیان
اینکه ابن سینا جریان مهمی در فلسفه است، افزود: کتاب مابعدالطبیعه ابن سینا از
علت‌ها و معلولیت‌ها صحبت می‌کند؛ ابن سینا علم هستی‌شناسی را به عنوان علمی مدون
و الهیات را به عنوان علم جداگانه درآورده است، رساله فصوص‌الحکم نیز برای ابن
سینا است.
آیت‌الله محمدی:
حکیم در پرتو عقل کار عبث نمی کند
نماینده ولی
فقیه در استان همدان و رئیس بنیاد بوعلی‌سینا نیز در این همایش اظهار کرد: واژه حکمت در گذشته به پزشکان و فلاسفه
اطلاق می شد چون حکیم کسی است که در سایه پرتو عقل کار عبث و بیهوده انجام نمی دهد.
آیت الله غیاث
الدین طه محمدی افزود: انسانی که از هر نظراز جمله علمی، اخلاقی و تربیتی ضعفی
نداشته باشد آن را می توان حکیم نامید.
عضو خبرگان
رهبری ادامه داد: انسان به مرحله ای از حکمت رسید که تمامی عالم در وجودش نهاده شد
همچنین در وادی عرفان ، انسان چند روزی با امور دنیوی سر و کار ندارد بلکه هدف او
دستیابی به عرش است.
آیت الله طه
محمدی اضافه کرد: هدف از خلقت انسان و حضور در جهان مادی دستیابی به مقام عرشی است
چون دنیا زندان انسان است و وطن اصلی انسان فردوس است.
دکتر حبیبی: ابن
سینا معاد روحانی را با استدلال اثبات کرد
دکتر نجفقلی
حبیبی عضو هیئت علمی بنیاد بوعلی سینا نیز در این همایش سخنرانی خود را با عنوان
"نسبت بین سعادت، تجرد نفس و معاد" ارایه کرد و گفت: در موضوع پرداخته
شده با تکیه بر رساله ابن‌سینا به سه بخش اساسی خوشبختی یا سعادت، بحث نفس و تجرد
نفس و معاد پرداخته می‌شود.
وی با تأکید بر
اینکه معاد پایه قضیه است، گفت: ابن‌سینا معاد جسمانی را به دلیل اینکه پیامبر اکرم(ص) مطرح
کرده قبول دارد و معاد روحانی را با استدلال اثبات می‌کند.
این استاد
دانشگاه و مصحح کتاب قانون ابن سینا با اشاره به مسئله نفس، بیان کرد: ابن سینا
دلایلی می‌آورد که ارزش انسان به نفس او است نه به بدن و جسم او؛ نفس یک جوهر، ذات
و حقیقت است، در رساله مورد نظر 10 دلیل مبنی بر اینکه مبانی کلی مربوط به نفس
است، ارائه می‌شود.
وی با بیان
اینکه در ادامه رساله نیز به موضوع مرگ پرداخته می‌شود، افزود: تمام کمالات،
زیبایی‌ها و آنچه در شریعت وعده داده شده مربوط به نفس است؛ در برخی آیات قرآنی
نیز نشان می‌دهد کیفیت متعالی و روح، پایدار است.
حبیبی با تأکید
بر اینکه انسان‌ها در آخرت متفاوت هستند، تصریح کرد: بر اساس مطالب بیان شده در
رساله ابن‌سینا افرادی که روح آنها با دنیا آمیخته شده است طبق آیه قرآن، در آن
دنیا از خداوند می‌خواهند به دنیا بازگردند تا کار شایسته انجام دهند چراکه در
زمان حیات نتوانسته‌اند در دنیا به کمال روح برسند.
وی با بیان
اینکه افرادی که در دنیا در آلودگی‌های بسیار غرق شده باشند در آخرت نیز نمی‌توانند
زیبایی‌ها را ببینند که درخواست بازگشت کنند، ادامه داد: در این میان افرادی نیز
هستند که چیزی از خدا نمی‌خواهند چراکه همچون کودکان به تربیت نفسانی خود در دنیا
اهتمام نکرده‌اند.
این استاد
دانشگاه و مصحح کتاب قانون ابن سینا خاطرنشان کرد: افرادی نیز وجود دارند که در
علم کامل و در عمل ناقص هستند، ابن سینا در این مورد به آیات قرآنی نیز استناد می‌کند؛
آنهایی که پاک هستند به فیض الهی نائل می‌شوند.
عضو هیأت علمی
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نیز با بیان اینکه از قطعه‌های به دست آمده
از فلسفه پیش سقراطیان بسیاری از اندیشمندان رسالاتی با عنوان درباره طبیعت
داشتند، یادآور شد: ارسطو نیز کتابی با این عنوان یعنی شنیدنی‌هایی درباره طبیعت
دارد.
دکتر اسماعیلی:
درک ژرف تر ابن سینا با رهیافت تاریخی و فلسفی ممکن است
محمدجواد
اسماعیلی که سخنرانی خود را با عنوان "طبیعیات ابن سینا، مسائل فلسفی و
رهیافت تاریخی" آغاز کرد، کتاب طبیعیات ارسطو را نوشته شده در هشت مقاله
دانست و اظهار کرد:
یکی از مباحث
مهم فلسفی در خصوص مبادی است؛ ارسطو به این نتیجه می‌رسد باید از سه مبدأ به عنوان
مبادی امور طبیعی که «صورت»، «فقدان صورت» و «ماده» است،
استفاده شود.
وی گفت: برخی از
تاریخ‌نگاران فلسفه، پیوند بین مبادی و علل ارسطو را به این صورت تبیین می‌کنند که
ارسطو سعی کرده مسئله‌ای را که بین پیشینیان مطرح بوده از مبحث شناسی به علت شناسی
مطرح کند.
عضو هیأت علمی
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه امروز از طبیعت به امور و پدیده‌های
طبیعی و به نوعی محیط زیست تعبیر می‌شود، تصریح کرد: از دیدگاه ارسطو تا دیدگاه
امروزی فاصله طولانی و 26 قرنه وجود دارد.
وی با تأکید بر
اینکه امروز به جای همراهی با طبیعت به نوعی تصرف در طبیعت شده است، افزود: تصرف
امروزی و دگرگونی در محیط زیست به تغییر نگاهی وابسته است که به تدریج به وجود
آمده و نتیجه دستکاری‌ها نیز گاه اتفاقاتی ناخوشایند است.
اسماعیلی با
بیان اینکه ابن سینا حرکت را کمال آنچه بالقوه است می‌داند، خاطرنشان کرد: کمال از
بالقوه بودن به بالفعل بودن است؛ در کتاب طبیعیات، ابن سینا قول ارسطو و
شارحان را بیان می‌کند و از سخن ارسطو در حد ممکن دفاع کرده و به نقد شارحان منتقد
ارسطو می‌پردازد.
وی یادآور شد:
باید با یک رهیافت تاریخی و فلسفی درک ژرف‌تری به اندیشه ابن سینا داشته باشیم.
فرشته ندری‌ابیانه
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی سینا نیز با بیان اینکه حکمت از دیگاه ابن سینا حکمت
عملی و نظری است، اظهار کرد: اقسام حکمت عملی، حکمت اخلاق، فردی، خانوادگی و
اجتماعی است.