نکوداشت استاد عبدالله انوار و احمد مسجد جامعی در باغ موزه هنرهای ایرانی

 

 

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا به نقل از خبرگزاری فارس مراسم نکوداشت تلاش‌های تهران‌شناسی استاد سید عبدالله انوار و قدردانی از احمد مسجد جامعی، احیا‌ء‌کننده تهران گردی، در باغ موزه هنرهای ایرانی از طرف سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران برگزار شد.

دکتر رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم ایران، به عنوان نخستین سخنران این مراسم به ایراد سخن پرداخت.

 

 دکتر داوری با اشاره به این نکته که از بزرگواری که قرار است در این مراسم تجلیل شوند و من درباره این دو سخن می‌گویم گفت: اما چه وجه مشترکی میان استاد انوار و مسجد جامعی وجود دارد. این دو وجوه اختلافی زیادی دارند اما وجوه مشترکی هم دارند. این دو بزرگوار فرهیخته و مظهر فرهنگ هستند. من 60 سال است که استاد انوار را می‌شناسم. ایشان در جوانی علایقی سیاسی داشتند اما گوشه‌ کتابخانه را ترجیح دادند و این گذشت نیست بلکه بزرگی ایشان در این است که با کتاب زندگی کردند.

 

وی افزود: با کتاب بودن بهترین زندگی است. استاد انوار و مسجد جامعی هر دو تهران شناس هم هستند. مسجد جامعی از خانواده روحانی و اهل فرهنگ هستند و از حدود 40 سال پیش ایشان را می‌شناسم. خدماتی که ایشان به سینما و کتاب و هنر کردند از خدمات بزرگی است که به فرهنگ کردند. ایشان در اوایل انقلاب و بعداً در وزارت ارشاد کارهای عظیمی کردند.

 

دکتر داوری درباره فرهنگ گفت: همه مردم با فرهنگ هستند و فرهنگ جدا از مردم نیست. ما اجتماعی زندگی می‌کنیم و روابط ما تاریخی و فرهنگی است و روابط ما نیز بر اساس فرهنگ است. بشر در ابتدای زندگی‌ تا به حال شاعر بوده است و وقتی می‌گوئیم فلانی با فرهنگ است درست است. عده‌ای هم مظاهر فرهنگ‌‌اند و فرهنگ با آنها شناخته می‌شود. فرهنگ اصل و بنیادی دارد که قابل تعلیم نیست و کسانی‌اند که آنها را بنیان می‌گذارند و شاعران و متفکران بنیان گذار فرهنگ‌اند و کسانی هستند که نگهبان و پاسدار فرهنگ‌اند که علامت آن نیز عشق است.

 

دکتر داوری همچنین درباره مسجد جامعی گفت: ایشان به شدت متواضع‌اند که سخن گفتن درباره ایشان سخت است. ایشان همچنین بنایی در چاپ قرآن نفیس گذاشتند که قدر آن را آیندگان خواهند دانست. آقای مسجد جامعی آینده‌نگر هستند و کاری که آن روزها کردند برای امروز ما هم هست.

سخنران بعدی این مراسم دکتر مهدی محسنیان راد، استاد ارتباطات، بود.

 

وی در آغاز سخن گفت: وقتی که من سن و زندگی‌نامه علمی ایشان را دیدم که کتاب زندگی ایشان از جمله کتابی است که باید بارها به آن مراجعه کرد. خدمتی که ایشان کردند از این قبیل کاری است در دوران ما که کسی حال مطلب طولانی خواندن را ندارد کار ایشان قابل تقدیر است. کار اصلی ایشان تنها تهران شناسی نیست اما در تمام وجوه ایشان کارهای ارزشمندی کردند.

 

دکتر محسنیان راد نیز درباره مسجد جامعی گفت: من به دلیل شغلم چهل سال است که مقامات را می‌بینم که اکثراً خضوع و خشوع را نمایش می‌دهند که اگر این خضوع را کنار بزنید آن تکبر را می‌توان دید. اما آقای مسجد جامعی فاقد خضوع ظاهری هستند و ایشان خضوع واقعی دارند.

 

به گفته دکتر محسنیان راد، آقای مسجدجامعی وزیر دولت اصلاحات بودند و ایشان وزیر دولتی بودند که رئیس‌اش ممنوع التصویر است اما خود مسجد جامعی می‌تواند در شورای شهر باشد و کار فرهنگی کند و این رازی است که باید گشوده شود.

 

وی در پایان گفت: من نمی‌دانم ایشان چقدر از ارتباطش با شهر تهران راضی است اما کار دلش فرهنگی و تهران‌گردی است.

سید محمود دعایی، مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، دیگر سخنران این مراسم بود که استاد انوار گفت: قبل از مراسم نمایشگا‌هی از هنرمندان جوان بود که اجازه دادند من دست ایشان را ببوسم. کمالات و ساحت دانش ایشان چنان گسترده است که نمی‌توانم ادای مطلب کنم. از افتخارات ما در روزنامه اطلاعات استفاده از حضور سرآمدانی چون مسجد جامعی است. ای کاش سرآمدان دیگری نیز فرهنگ در حوزه هنر و فرهنگ ما را همراهی می‌کردند. وی افزود: تواضع آقای مسجد جامعی ناشی از پختگی و کارآمدی ایشان است. درختی که میوه زیادی دارد سنگین هم خواهد بود. فرهیختگی ایشان این است که با فروتنی در حوزه فرهنگی تلاش کردند.

 

دعایی گفت: مسجد جامعی در دولت‌های مختلف این نظام همراه بودند که تمامی دولت‌ها و حتی آقای خاتمی به ایشان افتخار می‌کردند و حتی مردم تهران نیز ایشان را انتخاب کردند و می‌دانستند که ایشان خدمت‌گزار فرهنگ است. تهران‌گردی ایشان از ابداعاتی است که باعث شناخت بیشتر تهران شد و ایشان در طی این گردش کاوش‌هایی داشتند که چهره‌های بزرگی را شناسایی کردند. مسجد جامعی منتخبی در شورای شهر بودند که همراه با جمع‌ شورای شهر بود و با متانت و شایستگی با اعضا همراه بود حتی اگر رئیس شورای شهر هم نبود باز هم با تواضع با اعضای شورای شهر و رئیس آن همراه بود. ایشان اصیل‌ترین تهرانی است که به این شهر خدمت کردند.

استاد محیط طباطبایی، مشاور علمی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، نیز گفت: در تهران شناسی معاصر ما فضای جدیدی در این رشته به وجود آمده است و افرادی از نسل سابق مانند استاد انوار بازمانده این نسل است که نه تنها بحث تهران را تخصصی نگاه می‌کند بلکه تهران شناسی برای ایشان علم است.

 

همچنین بالاترین وجه ایشان معلمی است و استاد انوار شاگردان بسیاری تربیت کرده‌اند.

 

وی افزود: مدیریت شهری ما از لحاظ فرهنگی کمتر دیده می‌شد و جناب مسجد جامعی نیز از وجه مدیریت فرهنگی به شهر نگاه کردند و در بازدیدهایشان نیز به دنبال شناسایی هویت و تاریخ فرهنگی محله‌های شهر تهران بودند هر دو این فرهیختگان هم نگاه علمی جدید و هم ادامه نگرش فرهنگی گذشته را استمرار می‌دهند.

ساعد باقری نیز سخن خود را با شعری که سروده بود آغاز کرد و گفت: استاد انوار از جمله کسانی‌اند که صاحب تواضع حقیقی است و ایشان ابراز شادمانی و تقدیرشان از افراد به گونه‌ای است که تواضع حقیقی را می‌توانیم تجربه کنیم.

 

وی همچنین افزود: جناب مسجدجامعی دغدغه‌ فرهنگی دارند و هنگام صحبت با ایشان به گونه‌ای روبرو می‌شوند که تجربه زیبایی از این رویارویی ندیده باشیم. به طور مثال انجمن شاعران ایران را اگر جناب مسجد جامعی و حمایتشان نبود قطعاً تعطیل می‌شد.

سهیل محمودی از شاعران معاصر نیز در این مراسم نکوداشت گفت: جایی که اسم هم‌نسل‌های استاد انوار می‌آید توان سخن گفتن نیست ایشان دین، تاریخ و فرهنگ ما را یک تنه برای معرفی بوعلی سینا بر دوش کشیدند.

 

همچنین احمد مسجد جامعی نیز از جمله کسانی‌اند که امروز قدر گذشته مدیریت فرهنگ ایشان را می‌دانیم. ایشان نماینده فرهنگی ما در سیاست بودند.

 

در ادامه مراسم نکوداشت استاد انوار و مسجد جامعی مراسم رونمایی از دو کتاب «طهران قدیم» تألیف نصرالله حدادی و «سلسبیل» اثر معصومه جوادی نصب با حضور فرهیختگان فرهنگ و ادب برگزار شد و هر دو مؤلف لوح تقدیری از استاد انوار و مسجد‌ جامعی دریافت کردند.

در پایان این مراسم استاد انوار نیز از کلیه سخنرانان و مهمانان تشکر کرد و گفت:‌ از من پرسیدند کار تو ریاضی بود و به تهران‌شناسی چه کار داشتی؟ من می‌گویم که با تحقیق در جهان گشایی جوینی به نقاط مهمی پی بردم به نقاط مهمی پی بردم که قابل توجه‌اند. این کار در ذهن من بود که تهران به گونه‌ای بزرگ شد که من سعی کردم با تحقیق در تهران که همه را حضوراً انجام دادم به این نتیجه رسیدم که تهران جای تحقیق گسترده‌ای دارد.

همچنین احمد مسجدجامعی نیز گفت: من خبر نداشتم مراسمی به این عظمت برگزار شود. اما می‌گویم که در تهران حس فرهنگی گم شده و انسان‌ها در آن دیده نمی‌شوند. روح فرهنگی از ما دور شده است، چند سال پیش می‌خواستند رشته کتابداری را حذف کنند و شما بینید با چنین نگرشی چه بر سر فرهنگ و کتاب می‌آید. آسیب فرهنگی این است که سخت‌کوشی در علم از بین رفته و من معتقدم که در کنار جسم تهران، جان و روح تهران هم باید به آن هم بپردازیم و نمونه جان تهران استاد انوار است.

 

مسجد جامعی اظهار داشت: علم با فرهنگ رشد می‌کند و من در تهران گردی‌ها تلاشم این بود که فرهنگ تهران را جست و جو و احیاء کنم.

 

حول محور دانایی و محبت از جان شهر نگاهبانی می‌شد و ما به این‌ها نیاز داریم نه ساخت و سازها.

دکتر محسنیان راد، مجید انتظامی، دکتر داوری اردکانی، محیط طباطبایی و محمد بهشتی از جمله افرادی بودند که در پایان این مراسم از استاد انوار و مسجدجامعی با اهدای هدایا تقدیر کردند.

 

لازم به ذکر است پیش از آغاز این مراسم استادان و اندیشمندان حاضر در مراسم نکوداشت از نمایشگاه گروه تصویری «آمیدا» که در نگارخانه پردیس و از سوی مؤسسه خیریه طلوع نقش ماندگار برگزار شده بود بازدید کردند و لوح‌های تقدیری به هنرمندان این نمایشگاه نیز اهداء شد.