استاد ذکاوتی گفت: بوعلیسینا اولین فیلسوفی است در جهان اسلام که در کنار فلسفه به عرفان پرداخته بهطوری که در کتاب اشارات وی دو یا سه فصل مربوط به مسائل عرفانی موجود است
به گزارش روابط عمومی و امور بینالملل
بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا ، استاد علیرضا ذکاوتی قراگوزلو عرفان پژوه و ابن
سینا شناس همدانی با اشاره به این مطلب اظهار داشت: غزالی عرفان عملی را تأیید میکرد
و با عرفان نظری مخالف بود اما با این وجود ارتباط فلسفه با عرفان تا ملاصدرا
ادامه پیدا کرد و در فلسفه ملاصدرا کاملاً این دو آمیخته شده و این نیز به نحوی
تکامل تأثیر بوعلی سینا است.
استاد ذکاوتی با بیان اینکه بوعلیسینا
عرفان و فلسفه را نیامیخته است تصریح کرد: ابن سینا چون دید مثبت به عرفان داشت
این سنت در فلسفه اسلامی ادامه یافت و در دوره ملاصدرا به اوج خود رسید به طوریکه
فلسفه ملاصدرا در قسمتهایی جنبه عرفانی دارد که مورد نقد واقع شده است.
فلسفه اسلامی تحت تأثیر ابنسینا است
ذکاوتی اضافه کرد: فلسفه اسلامی بعد
از ابنسینا بهطور کل تحت تأثیر ابنسینا است؛ حتی کسانی که مخالف وی بودند باز
به نحوی تحت تأثیر این فلسفه قرار داشتند.
وی ادامه داد: غزالی، فخر رازی و
ابوالبرکات بغدادی از افراد مشهور مخالف ابنسینا هستند ولی اگر فلسفه ابنسینا از
آنها گرفته شود چیزی از آنها باقی نمیماند در واقع حتی هویت این مخالفت را از خود
ابنسینا گرفتهاند.
ذکاوتی بیان کرد: فلسفه شیخ اشراق یا
همان سهروردی نیز نافی فلسفه ابنسینا نیست بلکه ادامه این فلسفه است به طوریکه
شیخ اشراق برای فهم فلسفه خود میگوید ابتدا باید فلسفه ابنسینا را خوب فهمید.
وی در ادامه با بیان اینکه ملاصدرا در
مهمترین کتاب خود شرح کاملی بر کتاب شفا بوعلیسینا نوشته است و فلسفه متعالیه
روی استخوانبندی فلسفه ابنسینا ساخته شده است بیان کرد: برخی مسائل از باب
طبیعیات به الهیات رفته است و در فهرست اعلام الطوار نو جلدی بیش از مجموع تمام
اسامی ذکر شده اسم ابن سینا آورده شده است یعنی ملاصدرا در این کتاب صفحه به صفحه
به ابنسینا ارجاع و از وی نقل یا نقد میکند.
این مدرس دانشگاه افزود: زمان
ناصرالدین شاه در قرن 13 حوزه فلسفه مهمی در تهران وجود داشت که آقا علی زنوزی
مدرس و همچنین میرزا حسن جلوه نیر مدرس و منتقد فلسفه ابنسینا بودهاند و این
نشان میدهد فلسفه بوعلیسینا زنده بوده است؛ همچنین در زمان حاضر علامه سمنانی
پنج کتاب به نام حکمت بوعلیسینا منتشر کرده است.
استاد ذکاوتی در بخش دیگری از سخنانش
به قطع ارتباط دنیای تسنن با فلسفه بعد از امام محمد غزالی اشاره کرد و یادآور شد:
با رفتن سیدجمالالدین به مصر در قرن 19 و تدریس اشارات بوعلیسینا در آنجا توجه
به این فلسفه پیدا شد به طوریکه بهترین چاپ کتاب شفا در مصر توسط ابراهیم مدکور
صورت گرفت.
وی درباره تأثیر فلسفه ابنسینا در
غرب نیز گفت: در غرب بوعلیسینا بهعنوان پزشک شناخته شد ولی به موازات آن افکار و
عقاید فلسفی وی به اروپا منتقل شد در واقع آنها فلسفه اسلامی که میشناختند فلسفه
بوعلیسینا بود و این دانشمند اسلامی به نام بسیار مشهوری بهعنوان «اوسینا» در
اروپا شناخته میشد، هانری کوربن در کتاب تاریخ فلسفه بهطور مفصل به فلسفه بوعلیسینا
پرداخته است.