همانطور که غرب وبر شناس دارد ما هم بوعلی شناس می‌خواهیم

به گزارش روابط‌عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا و به نقل از خبرگزاری شبستان، حجت‌‌الاسلام والمسلمین بهرام دلیر با بیان اینکه معمولا فلسفه‌دان چه در زمان معاصر و چه در زمان های گذشته زیاد داشتیم اما فیلسوفی که دارای مکتب و دارای چارچوب خاص فکری باشد از تعداد انگشتان دست هم تجاوز نمی‌کنند، افزود: بوعلی سینا جزو فیلسوفانی است که صاحب مکتب بنام مشاء در جهان جغرافیای اندیشه فلسفی مسلمین است که صاحب این مکتب در یونان باستان، ارسطو بود.

وی تصریح کرد: در بین فلسفه‌دانان کمتر شخصیت‌هایی وجود دارند که صاحب مکتب باشند. مثلا وقتی بخواهیم تعداد این افراد را بشماریم از سه نفر بیشتر نمی شود؛ بوعلی سینا، شیخ الاشراق سهروردی و صدرالمتألهین. البته درست است میرداماد را هم به عنوان رئیس مکتب یمانی با دغدغه های خاصی که داشته بر می‌شمارند ولی به گمانم از نظر فلسفی، میرداماد هیچ وقت به بوعلی سینا یا حتی ملاصدرا نمی رسد.

وی با اشاره به اینکه بوعلی سینا، اولا حوزه مشاء یونان باستان را خوب فهمیده و با نگاه اسلامی که به بحث های فلسفی دارد خاصیت ویژه ای به بحث های فلسفی بخشیده است، عنوان کرد: در یونان باستان مثلا بحث های هستی شناسی وجود دارد اما اینکه به عنوان بحث مبدأ و معاد بخواهند به این بحث بپردازند چیزی دیده نمی شود، اما بوعلی سینا به خاطر آموزه های دینی‌ای که دارد آغاز و انجام برایش خیلی مهم است و لذا کتاب مستقلی در این باب تحت عنوان مبدأ و معاد می نویسد و در بحث های منطق شخصیت بوعلی سینا، شخصیت ویژه ای است و پخته ترین صناعات خمس باید را باید در منطق شفا جویا شد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: ابن سینا کتاب دیگری در منطق به زبان فارسی تحت عنوان «دانشنامه علائی» دارد که در مورد این موضوع که تفکر و اندیشه یا میزان اندیشه چگونه باید باشد بحث می شود و بوعلی سینا در بحث منطق خوب قلم زده است. منطق شفا واقعا ویژه است بخصوص صناعات خمس و از همه مهمتر بحث برهان.

وی با اشاره به اینکه ابن سینا اواخر عمر رو به عرفان آورد، گفت: شیخ در کتاب اشارات که به گمانم آخرین نوشته بوعلی سیناست، 10 نهج در بحث منطق و 10 نمط درباره طبیعیات و ماوراء طبیعه دارد یعنی فیزیک و متافیزیک را بحث کرده است. در نمط هفتم به بعد وارد بحث های عرفانی می شود یا از نگاه فلسفه به عرفان نگریستن و گزاره های عرفانی را مستدل و فلسفی کردن است. که تنها از بوعلی سینا بحث‌هایی به این زیبایی داریم، شاید از دیگر شخصیت‌ها بحث هایی به این زیبایی نداشته باشیم.

حجت الاسلام دلیر ادامه داد: ولو اینکه فلسفه شیخ الاشراق فلسفه ذوقی است یا حکمت متعالیه متأثر از عرفان است اما این طور منسجم تحت چند نمط بحث‌های عرفان و پرسش‌های عرفانی پاسخ داده شود، کمتر دیده می شود. پس بوعلی سینا در فلسفه جایگاه خاصی دارد و صاحب مکتب است. در پزشکی هم کتاب قانون را نوشت که در طب سنتی یکی از کتاب‌هایی است که مورد توجه اطباء به خصوص در قدیم بوده و حتی امروزه هم از آن استفاده می کنند و امروزه چندین تلخیص از قانون بوعلی سینا در بازار کتاب دیده می شود. پس معلوم است که هنوز مورد توجه است. همان طور که گفتیم در دانش منطق هم جایگاه خاص خود را دارد که بحث‌های بیشتری را می طلبد.

این نویسنده و محقق کشورمان با بیان اینکه ابن سینا محور است و در بحث های فلسفی نمی توان بوعلی سینا را نادیده گرفت، تصریح کرد: بنابراین سهروردی و ملاصدرا به عنوان صاحبان دیگر مکاتب فلسفه اسلامی به بوعلی سینا می پردازند. در بحث های فلسفی معمولا شیخ الرئیس مورد مطالعه اندیشمندان فلسفه دان قرار می‌‌گیرد. همان طور که در غرب برای اندیشمندان بزرگ، افرادی به طور اختصاصی به آثار و اندیشه های آنها می پردازند و مثلا وبرشناس، کانت شناس، دکارت شناس، هگل شناس و ... وجود دارد می طلبد که امروزه بوعلی سیناشناس داشته باشیم، البته خیلی‌ها عمر خود را در رابطه با شناخت شخصیت و اندیشه بوعلی سینا گذاشتند و در رابطه با او کار کردند.

وی خاطرنشان کرد: ابن سینا جزوه ای در حکمت عملی دارد که به بحث های سیاسی از حیث عملی وارد شده و هم از حیث دکترین و تئوری وارد شده است، اگرچه این جزوه، کوچک است اما وی عملا به حوزه سیاست وارد شده است و لذا فلسفه بوعلی سینا می تواند اندیشه سیاسی و فلسفه سیاسی داشته باشد کما اینکه تک‌نگاری هایی هم در این رابطه نوشته شده است و یا پایان‌نامه‌های دکتری در این مورد در حال نگارش است.