اختتامیه کنفرانس بین‌المللی «انسان شناسی در اندیشه فلسفی ابن‌سینا» در همدان برگزار شد

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا: این همایش که در شهر قم به میزبانی جامعه‌المصطفی با حضور میهمانانی از کشورهای ازبکستان، روسیه و ترکیه برگزار شده بود، آیین اختتامیه را در همدان برگزار کردند و با حضور در آرامگاه شیخ‎‌الرئیس بوعلی‌سینا به مقام علمی و عرفانی این اندیشمند بزرگ جهان ادای احترام کردند.

شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا، سرمایه نمادین ایران است

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات در آیین اختتامیه این همایش در همدان گفت: خام فروشی، نبود بستر مناسب برای شکوفایی و فروش منابع طبیعی بدون تلاش برای فرآوری و ارزش‌افزوده، ظلم به آینده است.

 محمدعلی زلفی‌گل اظهار کرد: جمهوری اسلامی اعتقاد دارد که نبود بستر مناسب برای شکوفایی و فروش منابع طبیعی بدون تلاش برای فرآوری و ارزش‌افزوده، ظلم به آینده بوده و به همین دلیل ما علم، فناوری و نوآوری را سرمایه بزرگی می‌دانیم.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه در دنیای مدرن امروزی برترین سرمایه، انسانیت است تاکید کرد: انسانیت سرمایه ارزشمندی است که عدالت، مروت، مدارا، نوع دوستی، وجدان، تقوا و شبکه فضائل را در خود دارد.  

وی با تأکید براینکه در جغرافیای انسانیت، سرمایه‌های مادی و معنوی وجود دارد بیان کرد: منابع انسانی وقتی با علم، دانش، هنر، فناوری، نوآوری، تقوا و تخصص عجین شود، تبدیل به نخبه و سرمایه نمادین می‌شود.

زلفی گل با بیان اینکه بوعلی‌سینا که مزارش زینت بخش شهر و استان همدان است، سرمایه نمادین ایران محسوب می‌شود اضافه کرد: سرمایه‌های نمادین، انسان‌های نخبه و اسطوره‌های علمی، مذهبی، سیاسی، اجتماعی، ورزشی و فرهنگی هستند که در هر مکانی حضور پیدا کنند به آن مکان؛ هویت، وجاهت، خودباوری و امید تزریق می‌کنند.

وی ادامه داد: هر کشوری که اسطوره‌ها و سرمایه‌های نمادین خود را قدر بداند در دنیای رقابتی امروز که تنازع بقاست، دست برتر را خواهد داشت.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات گفت: ابن‌سینا که روش تجربی پژوهش نوین در دنیا را بنا گذاشته جزء دانشمندانی است که بزرگترین خدمات را به جامعه بشریت کرده و به همین دلیل ما توجه ویژه منابع انسانی را سرلوحه کار خود قرار دادیم.

وی اعلام کرد: در بدو پیروزی انقلاب اسلامی ۱۷۰ هزار دانشجو در کشور مشغول به تحصیل بودند اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این توفیق را داشتیم در برهه‌هایی بیش از ۴ میلیون و 500 هزار دانشجوی در حال تحصیل داشته باشیم و در حال حاضر سه میلیون و ۲۰۰ هزار دانشجو داریم و تعداد دانشگاه‌های محدود ما، امروز چندین برابر شده و دانشگاه‌های بزرگ ما رتبه‌های بین‌المللی دارند.

زلفی گل تأکید کرد: علت سرمایه‌گذاری جمهوری اسلامی در بخش علم و فناوری، این است که کشوری پیشرفت می‌کند که منابع انسانی فرهیخته داشته باشد و چون در دنیای امروز، سرمایه فقط ، منابع طبیعی نیست و آن‌چیزی که سرمایه است، سرمایه انسانی نخبه، دانش‌مدار و مهارتمند است.

وی با بیان اینکه امروز جمهوری اسلامی بر این باور است که سرمایه، علم، فناوری، نوآوری و فرهنگ شایسته است اضافه کرد: فرهنگ شایسته که بزرگترین سرمایه هر کشوری است از طریق علم، فناوری و نوآوری جدید خلق می‌شود وعلم و فناوری جدید با خود فرهنگ جدید می‌آورد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات ادامه داد: فناوری جدید در جغرافیای مجازی دنیا، فرهنگ دنیا را تغییر داده و بزرگترین سرمایه هر کشوری، فرهنگ سالم است که فکر و احساس انسان را شکل می‌دهد و تبدیل به فکر می‌شود و آن فکر می‌تواند آثار بشردوستانه یا ضد بشری داشته باشد بنابراین از این دیدگاه، توجه به علم، فناوری و نوآوری و هزینه کردن برای آن، بهترین نوع سرمایه‌گذاری برای آیندگان است.

بوعلی‌سینا انسان کامل است

رئیس بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا با بیان اینکه مانند بوعلی‌سینا باید در زمینه تولید علم سرآمد باشیم.

آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی نیز بیان کرد: به دیار حکمت، عشق و ارادت، دارالمومنین و دارالمجاهدین همدان خوش آمدید، شما مهمان شیخ‌الرئیس عزیز ما هستید.

وی با اشاره به انسان‌شناسی ابن‌سینا افزود: امروز اکثر سخنرانان واژه دانشمند را برای شیخ‌الرئیس به کار می‌برند در صورتی که معتقدم باید برای بوعلی‌سینا واژه «انسان کامل» را به کار برد.

رئیس بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا با بیان اینکه امام خمینی(ره) در مورد استعدادهای بوعلی مطالبی را بیان کردند که قابل توجه است تاکید کرد: در ایران کمتر شهری به اندازه خطه همدان بزرگ‌پرور است، مفاخری که هر زمان باید احیا می‌شدند و امروز نوبت شیخ‌الرئیس است.

وی با بیان اینکه شیخ الرئیس بوعلی‌سینا هر سه روز قرآن کریم را ختم می‌کرد که اتفاقی بی‌نظیر است اعلام کرد: بوعلی‌سینا شخصیتی منحصربه فرد بود که خود تمام علوم را تولید کرد، رهبری نیز فرمودند علوم وارداتی مشکل ما را حل نمی‌کند و باید خود علم تولید کنیم.

طه‌محمدی با اشاره به اینکه بوعلی‌سینا تولید علم کرد و نمی‌توان گفت که تنها ۳۰۰ اثر دارد بلکه ایشان در تمام علوم دستی بر آتش داشت ادامه داد: اگر انسان را از دیدگاه شیخ الرئیس دنبال کنیم سعادتمند هستیم.

وی با بیان اینکه ما در بوعلی‌پژوهشی به وجود پربرکت ابن‌سینا که در اوج بشریت است می‌رسیم که ثمرات بزرگی برای دنیا دارد.

تفکر بوعلی‌سینا بر مبنای عقلانیت و خرد است

استاندار همدان گفت: آنچه در باب ابن‌سینا باید انجام شود، شاید در کشور ما مغفول مانده و اقداماتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفته، به تنهایی کافی نیست.

علیرضا قاسمی‌فرزاد بیان کرد: آنچه در باب ابن‌سینا باید انجام شود، شاید در کشور ما مغفول مانده اما در سال‌های بعد از انقلاب و با تأکید رهبر انقلاب، اقداماتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفته که به تنهایی کافی نیست.

وی با بیان اینکه امروز بشریت مرهون این مرد بزرگ است تاکید کرد: تفکر بوعلی‌سینا بر مبنای عقلانیت و خرد بود و ماندگاری او نیز به دلیل خردورزی و توجه به مسائل عقلانی است و ما این افتخار را داریم که یکی از بزرگان، دانشمندان و افرادی که منشاء خدمات علمی و انسانی بوده، در شهر همدان آرمیده است.

استاندار همدان اضافه کرد: امروز که جامعه انسانی دچار سردرگمی شده به دلیل دوری از عقلانیت است و ابن سینا در «کتاب شفا» درس عقلانیت و الهیات را تعلیم می‌دهد و علاوه بر پزشکی به فلسفه نیز توجه دارد.

وی بیان کرد: امروز گرد هم آمدیم تا انسان را از نظر این مرد بزرگ بررسی کنیم و انتظار داریم جوامع علمی و دانشگاه‌ها تلاش کنند تا هرچه بیشتر این دانشمند شهیر و نابغه بزرگ را به جهانیان معرفی کنند.

«بوعلی‌سینا» نماد عقل محض و«باباطاهر» نماد عرفان است

نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه همدان گفت: اسلام بر پایه عقل بنیان‌گذاری شده و در نگاه اسلام شناختی، انسان نشانگر پیوند خداست و به قدری ظرفیت و استعداد در وجود انسان نهفته که اگر خود را بشناسد، به فهم خدا دست پیدا می‌کند.

 حجت‌الاسلام و المسلمین حبیب‌الله شعبانی موثقی اظهار کرد: بوعلی‌سینا نماد عقل محض و باباطاهر نماد عرفان است به همین دلیل در همدان، عقل و عرفان وجود دارد.‌

وی با بیان اینکه اسلام، دین عقلانیت است تاکید کرد: اسلام بر پایه عقل بنیان گذاری شده و عقل اگر در مکتب وحی قرار بگیرد می‌تواند خیلی از واقعیت‌های هستی را به درستی درک کند.

نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه همدان بیان کرد: در نگاه اسلام شناختی، انسان نشانگر پیوند خداست و به قدری ظرفیت و استعداد در وجود انسان نهفته که اگر خود را بشناسد، به فهم خدا دست پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه در نگاه فلاسفه اسلامی حقیقت وجود انسان به نفس اوست و نه به بدن او گفت: بدن، مرکبی است که یک روز از آن، پیاده می‌شویم و حقیقت وجودی ما نفس ماست که اگر انسان فقط گرفتار بدن شود به حقیقت دست پیدا نمی‌کند.

شعبانی موثقی ادامه داد: امروز در دنیا تمدنی شکل گرفته که به دنبال برجسته کردن بدن انسان است البته در غرب تحقیقاتی در رابطه با نفس دارند اما برجسته نیست و در حالیکه اسلام و فلاسفه اسلامی، حرف از سعادت بشریت زدند.

 وی اضافه کرد: از نظر بوعلی‌سینا «نفس» قابلیت جاودانگی دارد اما نکته اساسی اینجاست اگر می‌خواهید به سعادت برسید باید از گرفتار، سرگرم و مطیع بدن شدن، جدا شوید.

وی تأکید کرد: اسلام گرفتاری من و شما را این می‌داند که ما خودمان را نشناختیم و در حد قوای نباتی پایین آوردیم در حالیکه دارای نفس ناطقه هستیم و باید تدبیر کنیم.

بوعلی‌ عشق و مهرورزی را مصداق انسان شایسته می‌داند

رئیس پژوهشکده جامعه‌المصطفی با بیان اینکه شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا یکی از مسائل انسان شایسته را عشق و مهرورزی می‌داند گفت: ابن سینای فیلسوف، عشق را سبب تعالی روح و اخلاق حسنه و نیکو می‌شمارد.

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن رضایی اظهار کرد: شیخ‌الرییس بوعلی‌سینا، پزشک، ریاضی‌دان، فیلسوف و اخترشناس، آوازه‌ای عالم‌گیر دارد و از تاثیرگذارترین فیلسوفان و دانشمندان ایران و جهان است گرچه شهرت ایشان بیشتر در طب و فلسفه است.

وی افزود: بوعلی‌سینا در حوزه فلسفه تلاش کرد دین را با فلسفه سازگار کند که علاوه بر وجود اثبات خداوند به حل عقلی مسائلی از جمله علم خداوند به جزئیات، پیوند حادث و قدیم و رابطه ذات و صفات خداوند پرداخت و در حوزه نفس نیز به بحث تجرد و خلق اشاره کرده است.

رئیس پژوهشکده جامعه‌المصطفی با اشاره به اینکه ۴۴۰ اثر به ابن‌سینا نسبت داده شده است بیان کرد: افراد بزرگی چون بوعلی‌سینا مهندسان جهان‌شمول، گوهر سربلندی و فخر مشترک ملل از غرب و شرق هستند، گرچه خود به غایت متواضع‌ هستند.

وی با بیان اینکه انسان دارای ابعاد وجودی مختلف است به نحوی که تحقیق آنها در یک شاخه علمی امری ناممکن است گفت: به همین دلیل علوم مختلف هر یک ساحتی از ابعاد وجودی انسان را مورد بررسی قرار داده‌اند.

رضایی اضافه کرد: حکمای مسلمان و در راس آنها، ابن‌سینا با رویکرد فلسفی و تعمیم کلی فلسفه و آموزه‌های نقلی متون دینی توانستند تصویری از انسان ارائه دهند.

وی با اشاره به اینکه مسئله مهم در این زمینه جاودانه بودن انسان و نحوه بقا را ترسیم می‌کند تاکید کرد: این گزاره وجود، ظرفیت‌ها و کمالات انسان را تفسیر می‌کند و آن را در جایگاه شایسته به بحث می‌گذارد.

تحقق عقل و عشق در ابن‌سینا

دبیر علمی همایش نیز با ارائه گزارشی از روند برگزاری همایش در قم و سخرانی‌ها به سوال مهمی که ابن‌سینا در خصوص انسان می‌پرسد اشاره کرد و گفت: بوعلی‌سینا سوال می‌کند که انسان کیست؟ و بر اساس آیات قران کریم پاسخ می‌دهد.

حجت الاسلام و المسلمین محمد مهدی گرجیان بیان کرد: خداوند در قران کریم می‌فرماید وقتی انسان خلق شد، ملائک اعتراض کردند و خداوند در اعتراض آنان فرمود من چیزی در مورد انسان می‌دانم که شما نمی‌دانید و علت این بود که ملائک جامعیت اسمائی ندارند.

وی افزود: نداشتن جامعیت اسمائی از طرف ملائک باعث شد که در رشد انسانی شریک نباشند و هنگامی که پیامبر اسلام (ص) به معراج رفت جبرئیل نتوانست از مرتبه‌ای، بالاتر برود.

دبیر علمی همایش با بیان اینکه انسان لایه‌های مختلفی دارد تاکید کرد: پیوند عقل و عشق در ابن‌سینا محقق می‌شود.

بوعلی‌سینا بنیانگذار متافیزیک است

استاد فلسفه از کشور ترکیه نیز با اشاره به جایگاه والای بوعلی‌سینا بیان کرد: همه می‌دانیم بوعلی بزرگ، از بنیانگداران متافیزیک است.

ماهر آلپر گفت: برای شناخت بوعلی‌سینا در دو محور می‌توانیم تلاش کنیم، یکی فهم درست فلسفه و گفته‌های ابن سینا و دیگری سیستم فکری ابن سینا است که البته در رابطه با تمامی دانشمندان اسلامی با این دو موضوع می‌توانیم تحقیق کنیم.

وی اضافه کرد کرد: مادامی که فلسفه اسلامی به طور کامل فهم نشود، نمی‌توانیم جایگاه خود را در جهان علم پیدا کنیم و در ایران و سایر کشورهای منطقه لازم است اقدامات این چنینی انجام شود.

ایران و ازبکستان برای معرفی ابن‌سینا بیشتر تلاش کنند

استاد فلسفه از کشور ازبکستان نیز با بیان اینکه ابن سینا خدمت بزرگی به بشریت کرد گفت: دو ملت ایران و ازبکستان باید برای معرفی ابن سینا اقدامات مهمی انجام دهند بنابراین دانشگاه‌های دو کشور باید عظمت این شخصیت عظیم را به جهان آن طور که شایسته است بشناسانند.

نگینه شیرمحمد آوا اعلام کرد: سال ۲۰۲۵ سالی است که ابن‌سینا به یک هزار و ۴۵ سالگی می‌رسد و ازبکستان قرار است مراسم باشکوهی برای شناسایی این شخصیت بزرگ، برگزار کند.

مدیرگروه هستی‌شناسی و نظریه دانش دانشگاه دولتی داغستان روسیه نیز گفت: ارزش کارهای علمی ابن‌سینا برای تمام جهانیان است.

مصطفی بلال‌اف اضافه کرد: ابن‌سینا دستور داد تا ما عقلانیت را برای بشریت بازگو کنیم و او فلسفه را برای اروپاییان و غیرمسلمانان تبیین کرد.

همچنین در این مراسم، نماینده کشور ازبکستان، بشقاب سفالی مزین به تصویر شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا را به استاندار همدان، لباس محلی کشور ازبکستان را به وزیر علوم و خاک روستای افشانه (زادگاه بوعلی‌سینا) را به رئیس بنیاد بوعلی‌سینا اهدا کرد.

نماینده کشور روسیه نیز با هدیه‌ای از استاندار همدان قدردانی کرد.

گفتنی است استاندار همدان نیز با اهدای کتاب مصور معرفی همدان و ظروف سفالی از میهمانان خارجی تجلیل کرد.

همچنین میهمانان شرکت کننده در این همایش عصر امروز با حضور در آرمگاه بوعلی‌سینا به مقام شامخ شیخ‌الرئیس حکیم هزاره‌ها بوعلی‌سینا با قرائت فاتحه ادای احترام کردند.