به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل بنیاد بوعلی سینا به نقل از برنا، غلامرضا اعوانی در آیین افتتاحیه همایش فارابی و تاسیس فلسفه اسلامی به بررسی فضیلت از دیدگاه فارابی پرداخت و گفت: فارابی پایهگذار علم سیاست اسلامی است و در حکمت اسلامی او پایه و اساس را فضیلت و دیانت میداند. بنابراین از این منظر فضیلت و دیانت در نظر فارابی با فلسفه همسو است.
وی تصریح کرد: به نظر فارابی حکمت اگر مثلث باشد قاعده آن
فضیلت است و در دین که از عمل صالح و تقوا صحبت میشود به نوعی همان فضیلت است که
در حکمت مطرح شده است.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه تاکید کرد: به نظر سقراط
فضیلت دانستن تصویری و تصدیقی نیست بلکه تحقق است بنابراین علم به فضیلت از طریق
تحقق به دست میآید.
اعوانی با بیان اینکه در نظر افلاطون و سقراط تمام فضایل
وجود یک فضیلت واحد هستند، گفت: این فضیلت در قرآن با عنوان تقوا مطرح شده است.
این استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: ما نمیتوانیم
عقل نظری را از عقل عملی بر خلاف آنچه کانت به آن اعتقاد دارد جدا کنیم چرا که
انسان یک وجود واحد است که با یک عقل به دو شکل عمل نمیکند. بنابراین در نظر
فارابی ارتباط غایت عقل نظری؛ شناخت و حقیقت میشود و ارتباط غایت عقل عملی خیر و نیکی
خواهد شد.
وی با بیان اینکه در نظر فارابی ما باید با عقل نظری،
حقیقت را بشناسیم و با عقل عملی آن را اختیار کنیم، خاطرنشان کرد: فارابی معقتد
است خیر کمال و غایت عقل، عملی است و خیر اعلاء که در حکمت عملی ما به دنبال آن
هستیم همان سعادت است.
اعوانی گفت: سعادت در نظر فارابی مطلوب به ذات است و در
عقل عملی یگانه راه رسیدن به کمال سعادت است. در نتیجه سعادت در آخرت
است بنابراین ما تا کمال سعادت را در این دنیا کسب نکرده باشیم نمیتوانیم در
آخرت سعادتمند باشیم.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه اظهار کرد: مبداء شوق اگر
نطق و عقل باشد اعمال اختیاری و اگر مبداء آن تخیلی باشد اراده به وجود میآید. بنابراین
تفاوت انسان و حیوان در اراده و اختیار آنها است و اگر افعال اختیاری نبود ثواب و عذاب
بیمعنی میشد.
وی با اشاره به اینکه فضایل به دو دسته نطقی (عقل نظری) و
خلقی (عقل عملی) تقسیم میشود، گفت: در نظر فارابی راه تعلیم و تربیت کسب فضایل
اخلاقی مثل دانش و حکمت است.
اعوانی در پایان با بیان اینکه حکمت بدون ریاضت و کسب
فضیلت به وجود نمیآید و فانی است، خاطر نشان کرد: آنچه امروز کمبود داریم حکمت
است چرا که حکمت میتواند علم را الهی کند و علوم وقتی اسلامی میشوند که با حکمت
الهی به معنای اصیل کلمه آمیخته شود.