مفهوم
لذت مفهومی مهم در فلسفه ابن‌سینا است و ابن‌سینا در متون و حوزه‌های
گوناگون فلسفه خود ،از پزشکی تا نفس‌شناسی و معادشناسی، به آن پرداخته‌است.
این مفهوم پیوندی جدی با نظریه زیبایی ابن‌سینا هم دارد چنان که می‌توان
گفت از نظر ابن‌سینا زیبا همان لذیذ است. ابن‌سینا ،مطابق سنت فلسفی پیش از
او، لذت را «ادراک ملایم» تعریف می‌کند. مطابق این تعریف آنچه سازگار و
هماهنگ با قوای ادراکی ما باشد برای ما خوشایند و لذت‌آور است و اگر این
ملایمت در نسبت با قوای خاصی باشد ما آن را زیبا می‌گوییم. عموما ادراکات
ملایم با دو قوه بینایی و شنوایی چنین خوانده می‌شوند. البته در کنار
زیبایی‌های حسی زییایی‌های خیالی و عقلی هم داریم که از نظر ابن سینا همان
امور ملایم با دو قوه تخیل یا تعقل‌اند. اغلب زیبایی‌های معمول طبیعی و
هنری را زیبایی‌های حسی شکل می‌دهند یعنی امور ملایم برای دو قوه بینایی و
شنوایی. این دیدگاه که زیبایی امور لذید برای این دو قوه است امری دارای
سابقه در تاریخ فلسفه است اما در دیدگاه ابن‌سینا ظرافتی در این بیان وجود
دارد. از نظر او لذت مربوط به این دو قوه با لذت‌های دیگر قوای حسی متفاوت
است. در اینجا گویی لذت صرفا حاصل ملایمت با خود قوه حسی نیست و امری
بالاتر و متفاوت در اینجا در کار است.این ادعا در تاریخ نظریه زیبایی دارای
اهمیت است و لوازم و نتایج مهمی دارد.
سی‌‌ودومین
نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی بوعلی سینا در روز چهارشنبه پنجم
آبان ساعت ۱۱ با عنوان «لذات دیداری و شنیداری نزد ابن‌سینا» به سخنرانی
دکتر امیر مازیار اختصاص دارد که به صورت مجازی پخش خواهد شد.
در این درس‌گفتار پس از بیان رابطه
لذت و زیبایی در فلسفه ابن‌سینا توضیح داده می‌شود که لذت‌های دیداری و
شنیداری، که به معنایی همان لذت‌های زیبای‌شناختی‌اند، در فلسفه ابن‌سینا
چگونه برای نفس حاصل می‌شوند.
علاقه‌مندان
می‌توانند این برنامه را از اینستاگرام مرکز فرهنگی شهرکتاب به نشانی
ketabofarhang، تلگرام این مرکز به نشانی bookcitycc و صفحه‌ی این مرکز در
سایت آپارات پیگیری کنند.