چاپ تصحیح کتاب دوم القانون؛ ترجمه حساب از ریاضیات شفا؛ مقالات تفسیری درباره ابن‌سینا
به
گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا، نشست سالانه هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا که صبح روز یکشنبه ۱۳ تیرماه ۱۴۰۰ در دفتر دکتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا برگزار شد.
بنا به این گزارش اعضای هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی
(رئیس بنیاد و دبیرخانه هیئت امنا)، سید سعیدشاهرخی (استاندار همدان)، دکتر حسن
بلخاری (رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی)، دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر یوسف شاه
حسینی (از طریق ویدئو کنفرانس- در کرمانشاه)، دکتر محمد بهرام‌زاده (به نمایندگی
از بنیاد ایران‌شناسی)، دکتر محمدرضا کارگر (به نمایندگی از وزارت میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی)، دکتر محمدحسین نیکنام (به نمایندگی از فرهنگستان علوم پزشکی)، دکتر محمدعلی زلفی‌گل (بازرس)، توکل دارائی (مدیر دبیرخانه هیئت امنا و روابط
عمومی و امور بین‌الملل) و اعضای میهمان دکتر محسن جوادی (معاون امور فرهنگی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامی)، دکتر علیرضا اسماعیلی (مشاور معاون امور فرهنگی) و دکتر
احمدرضا احسانی (مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان) حضور داشتند.
در
این نشست پس از بحث و بررسی درباره لزوم پشتیبانی دستگاه‌های ملی و استانی از برنامه‌های
معرفی میراث ابن‌سینا، از سه عنوان کتاب انتشارات بنیاد بوعلی‌سینا با اسامی تصحیح
متن عربی کتاب دوم القانون توسط دکتر نجفقلی حبیبی و ترجمه و شرح قسمت حساب از کتاب
شفا توسط استاد سید عبدالله انوار و مقالات انتقادی و تفسیری ابن‌سینا ترجمه از انگلیسی
با همکاری نشر ترجمان رونمایی شد.
همچنین
به پاس حمایت دکتر سیدعباس صالحی از ترویج حکمت و طب سینوی، تندیسِ خردمندیِ "حکمتانه"
از سوی استانداری همدان و بنیاد بوعلی‌سینا به ایشان اهدا شد.
دکتر
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا در
این نشست گفت: ابن‌سینا نماد ایران است. ایران محل تولد اوست و تنها مکانی که ابن‌سینا
با آن شناخته می‌شود، ایران است. بنابراین اگر قرار باشد موزه‌ای در شأن این حکیم
ایجاد شود،؛ بهترین جا برای آن همان بنای آرامگاه اوست.
دکتر
صالحی با اشاره به ظرفیت حضور دانشجویان خارجی در کشور و آشنا کردن آنها با میراث
بزرگان ایرانی گفت: همان‌گونه که عام‌ترین نماد ایران و حکمت ایرانی- اسلامی، ابن‌سینا
است؛ و بقیه مفاخر ما به اندازه این دانشمند بزرگ شناخته شده نیستند؛ بنابراین می‌توان
برای آشنا کردن دانشجویان خارجی با طعم ناب‌تری از فرهنگ ایران، برنامه‌هایی در
تهران و همدان برای آنها تدارک دید تا با میراث حکمت سینوی آشنا شوند.
رئیس
هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا افزود: بر اساس گزارش‌های دبیرخانه بنیاد؛ فعالیت‌های
سال گذشته از جمله همایش دانشجویی، درس‌گفتارها، چاپ کتب و سایر برنامه‌ها قابل
قبول بوده و الحمدلله قدم‌های خوبی برداشته شده است و می‌توان به ادامه راه خوشبین
و امیدوار بود.
دکتر
صالحی سپس با تشکر از پیشنهادهای اعضای هیئت امنا؛ تداوم جایزه دیمیتری گوتاس،
ادامه درسگفتارهای سینوی، آموزش تحصیح متون خطی به نسل جوان، ایجاد کتابخانه
دیجیتال، فعال‌تر شدن در فضای مجازی در سطح ملی و فراملی، عقد تفاهم‌نامه با بنیاد
ابن‌سینای ازبکستان و فراهم کردن شرایط مالی توسط معاونت‌های توسعه مدیریت و منابع
و امور فرهنگی وزارت ارشاد و استانداری در حد 13 میلیارد ریال را از جمله مصوبات
این نشست اعلام کرد.
شاهرخی: ابن‌سینا جزو مفاخر بین‌المللی ایران است
مهندس
سید سعید شاهرخی استاندار همدان و عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: ابن‌سینا
جزو مفاخر درجه یک و بین المللی همدان و ایران است و بر این اساس مسئولان همدان آمادگی
دارند برای معرفی میراث جهانی این دانشمند همچون گذشته پشتیبان تقویت مالی و علمی این
بنیاد باشند.
استاندار
همدان اضافه کرد: بایستی برنامه‌های میان مدت و طولانی مدت برای بنیاد در نظر گرفته
شود و از ظرفیت‌های خود استان برای اجرای آنها استفاده شود. اگر بنیاد برنامه‌هایش
را ارائه نماید این آمادگی وجود دارد که سایر دستگاه‌های استان نیز همراهی و مشارکت
کنند.
طه‌محمدی: آرامگاه بوعلی مرکز ابن‌سیناپژوهان شود
آیت‌الله
غیاث‌الدین طه‌محمدی رئیس بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا نیز گفت: همه کارهایی که
در زمینه معرفی و شناخت ابن‌سینا انجام شده است در شأن این دانشمند بزرگ نیست.
رئیس
بنیاد بوعلی با اشاره به میراث حکمی و فلسفی شیخ‌الرئیس ادامه داد: امیدواریم با پشتیبانی
وزارت ارشاد و استانداری همدان بتوانیم گام های محکم‌تری در بررسی و معرفی میراث حکمت
سینوی برداریم و آرامگاه این حکیم الهی را مرکزی برای ابن‌سیناپژوهان قرار دهیم.
جوادی: معرفی ابن‌سینا عمومی‌تر شود
دکتر
محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: در زمینه پژوهشهای
سینوی بسیاری از کشورها با شتاب در حال فعالیت هستند. به طور مثال مجموعه نسخ خطی ابن‌سینا
را در عربستان تحت عنوان میراث عربی چاپ کرده‌اند. با توجه به وضعیت بودجه، سعی کرده‌ایم
در سال ۹۹، اعتبار
حداقلی برای انتشارات و برنامه‌های بنیاد بوعلی تأمین کنیم.
دکتر
جوادی با اشاره به استقبالی که علاقه‌مندان از درسگفتارهای بوعلی‌سینا داشتند، گفت:
تا کنون ۱۹ جلسه
از درسگفتارهای بوعلی‌سینا که از بهمن سال ۹۹ آغاز
شده برگزار شده است. با توجه به استقبال علاقه‌مندان و انتشار مباحث مطرح شده در فضای
مجازی پیشنهاد می‌کنیم این درس‌گفتارها تا پایان سال جاری نیز ادامه پیدا کند.
دکتر
جوادی همچنین در مورد برنامه‌های آتی برای تقویت ابن‌سیناپژوهی گفت: آموزش تصحیح متون
خطی به نسل نو، حمایت از ادامه جایزه دیمیتری گوتاس برای مقالات سینوی، و عمومی کردن
ابن‌سینا در عرصه هنر از طریق سمفونی و... و تقدیر از اساتید و مدرسان فلسفه در حوزه
علمیه به خصوص استاد حشمت‌پور با همکاری انجمن آثار و مفاخر در دستور کار بنیاد قرار
خواهد گرفت.
دارائی: چاپ و نشر آثار ابن‌سینا رونق گرفت
توکل
دارائی، مسئول دبیرخانه هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: سال گذشته علیرغم مضایقی
که در اثر پاندمی کرونا برای انجام نشست‌های علمی و همایش‌ها به صورت حضوری بود، چندین
کار عمیق و ماندگار برای معرفی ابن‌سینای بزرگ به سرانجام رسید. در بخش طب سینوی، کتاب
القانون با پایمردی علمی آقای دکتر حبیبی در حال انجام است که کتاب دوم القانون با
محتوای الادویه المفرده این روزها چاپ شده و امید می‌رود تا پایان سال قسمت اول از
کتاب سوم نیز به طبع برسد. با پشتیبانی و حمایت شورای محترم علمی و پیگیری و مساعدت
معاونت محترم امور فرهنگی، آقای دکتر جوادی و نیز آقای دکتر اسماعیلی، چند طرح اثرگذار
اجرایی شد و ابن‌سیناپژوهی در بین بزرگان و علاقه‌مندان رونقی دوباره یافت.
وی
با اشاره به چاپ ترجمه و شرح فارسی کتاب حساب شفای بوعلی‌سینا پس از هزار سال گفت:
استاد سید عبدالله انوار –حفظه الله- کل شفای ابن‌سینا را به فارسی ترجمه و شرح کرده
است. در سال‌های گذشته آنچه در بنیاد مدنظر قرار گرفت، چاپ ترجمه فارسی ریاضیات شفا
شامل هندسه، مجسطی، حساب و موسیقی بود؛ که کتاب موسیقی آن 6 سال پیش و کتاب حساب
آن نیز در ادامه حمایت‌های مالی در سال گذشته، بهار امسال به چاپ رسیده است. جالب
توجه آنکه کتاب موسیقی که برای نخستین بار به فارسی ترجمه شده و به زبان علمی
امروز شرح داده شده است، به تازگی در دانشگاه‌های مرتبط شناخته شده و جا باز کرده است
و به عنوان واحد درسی معرفی شده از سوی اساتید توسط دانشجویان خریداری می‌شود.
رئیس
روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا اضافه کرد: در راستای کارها چاپی دیگری
که انجام شده است؛ ترجمه و چاپ دو کتاب با همکاری نشر ترجمان با حمایت معاونت امور
فرهنگی در دستور کار قرار گرفته است. کتاب اول با عنوان "مقالات انتقادی تفسیری
ابن‌سینا" این روزها چاپ شده است و کتاب دیگر هم در مراحل ترجمه است و امیدواریم
تا پایان پاییز امسال کار ترجمه آن به پایان برسد و منتشر شود.
وی
با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در سایر بخش‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی، افزود:
در زمینه اطلاع‌رسانی، سایت بنیاد در سال گذشته صدها مقاله فلسفی و پزشکی گردآوری و
در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است و پاسخگوی مراجعان و دانشجویان برای راهنمایی
در زمینه پایان‌نامه‌های دانشجویی و کمک در پیدا کردن منابع لازم بوده است. کتابخانه
این بنیاد هر چند بایستی از منابع غنی‌تری درباره مکتب فلسفی و پزشکی سینوی برخوردار
شود، با این حال پاسخگوی مراجعان است. انتظار داریم با اختصاص مکانی مناسب‌تر کتابخانه
و مرکز اسناد به شایستگی وظایف محوله را ایفا نماید.
اعوانی: مراکزی برای فروش کتب ناشران ایرانی در خارج کشور ایجاد شود
دکتر
غلامرضا اعوانی، عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: نسخه‌های خطی زیادی از میراث
ابن‌سینا و سایر دانشمندان در ازبکستان وجود دارد و آنها نیز ادعای تصاحب ابن‌سینا
را دارند. البته ابن‌سینا آن‌گونه که در ایران شناخته می‌شود در سایر کشورها ناشناخته
است و هیچ کشور و فرهنگی با توجه در اهمیت بخشیدن به علوم عقلی به پای ایران نمی‌رسد
و ابن‌سینا به همین جهت که از ایران برخاسته است، در جهان امروز اهمیت دارد.
دکتر
اعوانی در ادامه خواستار ایجاد مراکزی برای فروش و عرضه کتب ناشران ایرانی در خارج
از کشور شد تا سود زحمات ناشران داخلی به جیب برخی دلالان نرود.
عضو
هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا با اشاره به لزوم همکاری دانشگاه بوعلی‌سینا با فعالیت‌های
علمی و انتشاراتی بنیاد بوعلی‌سینا افزود: بایستی از امکانات شهر همدان برای معرفی
و چاپ آثار ابن‌سینا استفاده شود و دانشگاته بوعلی باید پیشگام این مسئله باشد.
بلخاری:
کتاب‌های بوعلی در حمله غزنویان از بین رفت
دکتر
حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز گفت: انجمن آثار و مفاخر در مورد اسناد
ساخت آرامگاه ابن‌سینا کتابی در دست انتشار دارد که در آن به ویژگی‌ها و شرایط ساخت
این معماری ماندگار اشاره شده است.
دکتر
بلخاری با توجه به اسناد ساخت آرامگاه که در این کتاب آمده است، افزود: با دلایل قاطع
و متقن مشخص شده است که در زمان ساخت آرامگاه ابن‌سینا جمجمه او سالم بوده و از آن
عکس برداری شده است و درگذشت و دفن او در همدان خدشه‌ناپذیر است.
وی
با اشاره به اینکه برخی کتاب های مهم ابن‌سینا در حمله مسعود غزنوی به اصفهان به
تاراج رفته و سوخته است، گفت: کتاب ۲۰
جلدی الانصاف از تألیفات مهم ابن‌سینا بوده که در حمله غزنویان
به اصفهان از بین رفته است و تنها مقدمه‌ای از آن باقی مانده که در آن به حکمت‌المشرقین
اشاره شده است.
جعفریان:
کتابخانه دیجیتال آنلاین ابن‌سینا راه‌اندازی شود
دکتر
رسول جعفریان، نماینده فرهنگستان علوم نیز گفت: اگر بنیاد بوعلی بتواند کتابخانه دیجیتال
آنلاینی دایر کند، گام مهمی برای معرفی ابن‌سینا برداشته خواهد شد. برای انجام این
کار با توجه به در دسترس بودن نسخه آثار و متن های چاپ شده و مقالات، می‌توان آن
را در یک وب‌سایت در اختیار علاقه‌مندان قرار داد.
دکتر
جعفریان با اشاره به فعالیت‌های مرکز دیجیتال نور گفت: می‌توان آثار چاپ شده قدیمی
و پژوهشهای نو را با همکاری این مرکز ارائه داد تا در اختیار دانشجویان و اهل علم قرار
گیرد. همچنین صدها نسخه از آثار و تألیفات ابن‌سینا در دانشگاه‌های اروپا و ترکیه به
طور رایگان در فضای اینترنت در دسترس قرار دارد که با تجمیع آن در یک کتابخانه آنلاین،
پشتیبانی قوی برای کار پژوهشی فراهم خواهد شد.
