ایرانیان از نگاه بیگانگان

علم دوستى
ایرانیان چنان شوق به درس و سواد دارند که خودم اشخاص تهیدست و ساده‌‏اى را در آن کشور دیدم که بلاشک بی‌‏سواد بودند؛ اما به خرج خود در محله‌‏هاى جدید شهر که در آنجا ساکن بودند، براى مدرسه خانه و عمارت می‌‏ساختند.‏

جان شیرمان، نویسنده «مردم و سرزمین ایران»‏

ادب ایرانیان
آیین سخن گفتن ایرانیان بسی دلنشین و مهرآمیز و مردمی است. در وقت پذیرایی به کسی که به دیدارش آمده، با گشاده‌رویی و لبخندی نوازشگر تعارفات و خوشامدگویی‌هایی از این دست را بر زبان می آورند: «صفا آوردی»، «خوش آمدی»، «جای شما خالی بود». یکی از نزاکت‌هایی که در زبانشان وجود دارد، این است که همیشه در حرف، زدن چه از دیگران باشد و چه از خودشان، سوم شخص به کار می برند. ایرانیان یقینا مهربان‌ترین مردم جهان هستند. گیراترین روشها، جذاب‌ترین هنجارها، لطیف‌ترین خلق و خوی‌ها را دارند.

ژان شاردن، بازرگان فرانسوی (۱۶۴۳ـ۱۷۱۳)

فارسى، زبان آسان
زبان فارسى را زود می‌‏توان آموخت؛ ولى به‌‏ندرت می‌‏توان آن را با چنان پاکیزگى صحبت کرد که کسى نفهمد گوینده، خارجى است. زبانى که مردم درس خوانده و تحصیل کرده بدان تکلم می‌‏کنند، زیباست و تواناست.‌‏‌‏‌‏‌‏ این زبان هم براى مقاصد شاعران متناسب است و هم براى اظهار تعبیرات زیبا و بازى با کلمات.‏

ادوارد پولاک

سهم ایران
از آنچه معمولا علم عرب خوانده می‌شود (از تفسیر و سنت، خداشناسی، فلسفه، طب، لغت، تاریخ، شرح احوال، حتی صرف و نحو عرب)، سهمی را که ایرانیان آورده‌اند، بردارید، بهترین قسمت آن از بین می‌رود! حتی چارچوب‌های سازمان دولتی به میزان زیادی از سازمان‌های ایرانی دیوان‌ها یا دولت اقتباس شده بود.

ادوارد براون، شرق‌شناس انگلیسی (۱۸۶۲ـ ۱۹۲۶)

طبیعت ایران
ایران سرزمینى است با مناظرى پرشکوه، صحنه‌هایى زیبا و طبیعتى پرخروش که فروغى ازلى و بى‌مانند، شب و روز، آن را جلوه می‌‏بخشید. آسمان نیلگون ایران به آسمان جنوب اروپا ماننده نیست، با آسمان سپیدفام و خاکسترى مصر نیز اختلاف بسیار دارد. تنها آسمان آتن را، آن‌هم در روشن‌ترین و فروزنده ترین روزها می‌‏توان بدان تشبیه کرد.‏

کنت دوگوبینو، شرق‌‏شناس و سفیر فرانسه (۱۸۱۶ـ۱۸۸۲)‏ ‏

نور دهلی
سلطنت دهلى به علت اصل و سرمنشأ تاریخ بعدی‌اش براى مدت سه سده و یک ربع قرن فرصت ممتازى براى انتقال پیوسته و مداوم یک رشته وسیع از تجلیات فرهنگی پیدا کرد ‌‏که از ایران ساطع می‌‏شد؛ مانند زبان و ادبیات، آداب و رسوم، مفاهیم مربوط به سلطنت و حکومت، سازمان دینى، موسیقى و معمارى.‏

گاوین هامبلى

منبع: روزنامه اطلاعات؛ چهارشنبه ۱۴ اسفندماه  ۱۳۹۸